23 Ekim 2020 tarihinde Türkiye’de Veteriner Hekimliği Öğretiminin 178. Yıldönümü nedeniyle Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi tarafından video konferans yoluyla düzenlenen törene akademisyenler, çok sayıda veteriner hekim ve veteriner fakültesi öğrencisi katıldı.
Törene Ankara Üniversitesi Rektörü, Rektör Yardımcıları, Veteriner Fakültesi Dekanı, Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı, Veteriner Hekimleri Derneği Başkanı, Ankara Bölge Veteriner Hekimleri Odası Başkanı katıldı.
Törende Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap ve Veteriner Fakültesi Viroloji A.D. Başkanı ve Biyoteknoloji Enst. Müdürü Aykut Özkul tarafından tek sağlık penceresinden COVID-19 uygulamaları konusunda sunumlar yapıldı.
Tarım ve Orman Bakanlığını temsilen törene katılan Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Hayvan Sağlığı ve Karantina Daire Başkanı Bayram Sertkaya konuşmasında, hayvan sağlığından ve veteriner hizmetlerinden sorumlu olan Bakanlığımızca, her yönüyle stratejik bir sektör olan hayvancılık konusunda hayvan hastalıklarının kontrol altına alınması ve eradikasyonunun sağlanması amacıyla “Hayvan Hastalıkları ve Zararlıları İle Mücadele Projesi(52.000.000 TL” “Türkiye’de Kuduza Karşı Oral aşı Temini Projesi (14.850.000 €)”, “Aşı Üretim Merkezi Kurulması Projesi” ve “LSD Hastalığının Kontrolü ve Önlenmesi Projesi (13.750.000 €) gibi ulusal ve uluslararası birçok projenin yürütülmekte olduğu, hayvan hastalıkları ile mücadelenin yanı sıra, hayvanların kayıt altına alınması, halk sağlığı, gıda güvenliği ve hayvan refahının sağlanması, hastalıkların teşhis ve tedavi hizmetleri ile sağlıklı hayvansal ürün elde edilmesine yönelik çalışmalarımızın da devam etmekte olduğunu ifade etti.
Sertkaya konuşmasına devamla “Zoonotik hastalıkların birçoğunun, Bakanlığımızca “ihbarı zorunlu hastalıklar” kapsamında değerlendirilmekte olduğunu, hayvan hastalık ve zararlıları ile mücadele programı çerçevesinde söz konusu hastalıklarla mücadele çalışmalarının ciddiyetle sürdürüldüğü, bu çerçevede zoonotik hastalıklara özel bir önem gösterilmekte ve hastalıkların insan ve hayvan sağlığını tehdit etmesi noktasında gerekli tedbirlerin en üst seviyede alınmakta olduğunu, Hastalıklarla mücadele çalışmaları için üniversitelerimizin veteriner fakültelerinden çok değerli hocalarımızın katılımı ile önemli hastalıklar için bilim komisyonlarının oluşturulduğunu, bu komisyonlar ile Bakanlığımızın hastalıklarla mücadelesinin daha etkin hale getirilmesi ve komisyon tavsiyelerinin alınarak hastalıkların en az düzeye indirgenmesinin amaçlandığını,
Ayrıca tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 ile ilgili de Bakanlığımız ve üniversitelerimizin veteriner fakülteleri başta olmak üzere değerli hocalarımızın katılımı ile bilim komisyonu oluşturulduğu, bu komisyonun Covid-19 döneminde hayvan sağlığı ve gıda güvenilirliği alanında alınması gereken tedbirler konusunda çalışmalarda bulunduğunu,
Yine Bakanlığımızın Yüksek Öğretim Kurumu ile yaptığı protokol çerçevesinde Enstitü Müdürlüklerimizin alt yapılarının üniversitelere açılmış olduğu, protokol ile veteriner fakülteleri ve Enstitü Müdürlüklerimizin işbirliği içerisinde çalışmalar yürütmekte olduğunu,
Ülkemizde halk sağlığı önemi olan Salmonella serotiplerinin birincil üretimde azaltılması ve kontrol altına alınması amacıyla ‘Ulusal Salmonella Kontrol Programı’nın hayata geçirilmiş olduğu, Ulusal Salmonella kontrol programına temel teşkil eden verilerin Bakanlığımız ile Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi işbirliğinde yürütülen TÜBİTAK destekli ‘’Kanatlı Hayvanlardan ve Gıdalardan Salmonella İzlenmesi ve Kontrol Programlarının Geliştirilmesi Projesi’’ kapsamında toplandığı, Programın, kanatlı sektöründeki ihracat artışı ve ticari faaliyetlerin daha geniş yelpazede sürdürülmesinde ve sektörün marka değerinin artırılmasında olumlu katkısının yadsınamaz bir gerçek olduğunu, ifade etti.
Halen Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Laboratuvarı ulusal salmonella kontrol programı kapsamında “referans laboratuvar” olarak görev yapmakta, Bakanlığımız ile Veteriner Fakültesi arasındaki işbirliği başarılı bir şekilde devam etmektedir.
1920’li yıllardan itibaren antibiyotiklerin aşırı ve yanlış kullanılması, insan ve hayvan nüfusunun artması, turizm, göçler, ticaret, hijyen eksikliği gibi birçok konu tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de antimikrobiyal direnç sorunun gelişmesine aracılık etmektedir. Mikroorganizmaların antibiyotiklere karşı direnç geliştirmesine karşın, hastalıkların tedavisinde kullanılabilecek yeni antibiyotikler geliştirmekte de güçlükler yaşanmaktadır. Bu kapsamda, Bakanlığımızca, antimikrobiyal direncin izlenmesine yönelik “Ulusal Veteriner Antibiyotik Direnç İzleme Projesi” hayata geçirilmiştir. Bu projeyle; hayvan ve hayvansal gıdalardan patojen bakterilerin tespit edilmesi, bu bakterilerin insan ve hayvan sağlığında kullanılan antibiyotiklere karşı direnç profillerinin belirlenmesi, direnç gelişen antibiyotiklerin hayvan sağlığında kullanımının sınırlandırılması ve kurumsal ve sürdürülebilir bir “Veteriner Antibiyotik Direnç İzleme Programı” oluşturularak halk ve hayvan sağlığının korunması amaçlanmaktadır.
Öte yandan “Ulusal Kalıntı İzleme Planı” kapsamında Bakanlığımızca gıda zincirinde antibiyotik kalıntısı izlenmekte ve raporlanmaktadır.
5996 sayılı Kanun gereği veteriner hekimlikte kullanılan ve insan sağlığını doğrudan ilgilendiren ilaçlar ve aşılar gibi veteriner tıbbi ürünler üretiminden tüketimine kadar Bakanlığımızca kontrol edilmektedir. Ülkemizde 2011 yılında, AB’ye uyum çerçevesinde VTÜ’lerin üretimi için "İyi Üretim Uygulamaları (GMP)" şartı getirilmiştir.
Hayvan hastalıkları ile mücadelede kullanılan ilaçların izlenebilirliğini sağlamak, hayvansal gıdalardaki kalıntıyı önlemek ve ilaç tüketimini kontrol altına almak amacıyla Elektronik Reçete Sistemi (E-Reçete)’ne geçilmiş, hayvan sağlığı ve gıda güvenliğini temini amacıyla da Veteriner İlaç Takip Sistemi (İTS) uygulamaya alınmıştır. Böylece tedavide kullanılan her bir ilacın hangi hayvana, ne zaman ve ne şekilde uygulandığı izlenebilir hale getirilmiştir.
Ülkemizde kullanılan veteriner biyolojik ürünlerin yani aşıların ithalatı ya da üretiminden toptan ve perakende satış noktalarına dağıtımı ve hangi hayvan veya hayvancılık işletmesinde kullanıldığının izlenmesi amacıyla da 15.09.2019 tarihinde Aşı Takip Sistemi (ATS) kurulmuştur. Veteriner biyolojik ürünlerin üretim, ithalat, ihracat, alım ve satım işlemleri ATS yoluyla yapılmakta, aşı stok bilgileri ile hayvanlardaki kullanım kayıtları Bakanlığımızca anlık olarak takip edilebilmektedir.
