T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ-SPS VE TBT ANLAŞMALARI

Yayın Tarihi : 26.05.2023

Dünya Ticaret Örgütü, 1 Ocak 1995’te Cenevre/İsviçre’de kurulmuş olup, 164 üye ülkeye sahip uluslararası bir kuruluştur. Dünya Ticaret Örgütü’nün 2 önemli anlaşması olan Sağlık ve Bitki Sağlığı (SPS) Anlaşması ve Ticarette Teknik Engeller (TBT) Anlaşması, DTÖ üyesi ülkelerin temel hak ve yükümlülükleri, tedbirlerin uyumlaştırılması, başka ülkelerin kontrol tedbirlerini eşdeğer sayma, riskin değerlendirilmesi ve sağlık korumasında uygun düzeyin belirlenmesi gibi konuları içermektedir. Diğer taraftan, alınan tedbirlere ilişkin açıklama ve bildirimlerde bulunulması ile şeffaflık hükümleri de Anlaşma kapsamındadır.

Anlaşmaların şeffaflık hükümleri kapsamında üye ülkelerin almış olduğu tüm tedbirlerin, uluslararası ticareti etkilemesi durumunda, diğer üye ülkelere bildirilmesi gerekmektedir. Türk Gıda Kodeksi mevzuatı kapsamında yayımlanan Yönetmelik ve Tebliğler dâhil ülkemiz mevzuatı bildirime sunulmaktadır.

DTÖ Sağlık ve Bitki Sağlığı (SPS) Anlaşması uluslararası ticarette gıda ile ilgili düzenlemeler için Kodeks Alimentarius Komisyonu Standartlarını referans olarak almıştır.

Dünya Ticaret Örgütü Danışma Noktası ve Ulusal Bildirim Merkezi Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’dür. Bildirimlerin DTÖ sistemine iletilmesi Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü SPS çalışma Grubu tarafından yapılmaktadır.

Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı personeline 24 Mayıs 2023 tarihinde Dünya Ticaret Örgütü, Sağlık ve Bitki Sağlığı(SPS) Anlaşması, Ticarette Teknik Engeller(TBT) Anlaşması konulu eğitim, SPS çalışma grubu uzmanları Tuğba Adıgüzel Kargın, Aynur Sarı Akdeniz ve Deryacan Aygüneş tarafından verilmiştir. 

Eğitim kapsamında, Dünya Ticaret Örgütü’nün yapısı ve işlevleri tanıtılmış, SPS ve TBT Anlaşmalarının önemli hükümleri üzerinde durulmuştur. Eğitim sonrası SPS ve TBT formlarının nasıl doldurulacağına ilişkin örnek bir çalışma yapılmıştır.