Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye ile Kamboçya'nın, gıda işleme, tarım ve tekstil makineleri, savunma sanayi, mühendislik gibi alanlarda karşılıklı iş, yatırım ve iş birliğine dayalı projeler geliştirmeyi hedeflediğini belirtti.
Bakan Yumaklı, DSİ Genel Müdürlüğü'nde yapılan Türkiye-Kamboçya Karma Ekonomik Komisyonu 4. Dönem Toplantısı'na katıldı.
Toplantıda, Yumaklı ve Kamboçya Ticaret Bakanı Cham Nimul, iki ülke arasındaki Karma Ekonomik Komisyonu Protokolü'nü imzaladı.
Bakan Yumaklı, burada yaptığı konuşmada, imzaladıkları protokolün, ülkeler arasında giderek derinleşen ekonomik iş birliğinin yeni bir dönüm noktası olduğunu söyledi.
İki yılı aşkın sürenin ardından gerçekleştirdikleri bu toplantının, Türkiye ile Kamboçya arasındaki ekonomik ve ticari ilişkiler bakımından önemli bir fırsat olduğuna işaret eden Yumaklı, yapılan görüşmelerin ülkelerin birbirine duyduğu güvenin ve iş birliğine yönelik güçlü iradenin bir göstergesi olduğunu bildirdi.
Yumaklı, 2023'teki toplantıdan sonra iki ülke arasındaki ilişkilerin hız kazandığını, ticaretin ve temasların arttığını, somut adımların hayata geçtiğini gözlemlediklerini belirtti.
Türk Hava Yolları tarafından 10 Aralık 2025 itibarıyla Bangkok üzerinden Punom Pen'e doğrudan haftalık 3 frekans olarak uçuşların başlatılacağını aktaran Bakan Yumaklı, tarım alanındaki iş birliğine yönelik eylem planı hazırlanması, tercihli ticaret imkanlarının istişare edilmeye başlanması gibi adımların, ilişkilerin gelişmesi, çeşitlendirilmesi ve derinleştirilmesinde önemli hususlar olduğunu ifade etti.
Yumaklı, Türkiye ile Kamboçya arasındaki ticaret hacminin son yıllarda istikrarlı artış gösterdiğini belirterek, "2024 yılı itibarıyla ikili ticaretimiz 330 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Bu, 2023 yılına göre yüzde 38'lik artışı temsil etmektedir. Ancak mevcut hacim, sahip olduğumuz potansiyelin altında kalmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.
"KURUMLARIMIZI HAREKETE GEÇİRMEYE HAZIRIZ"
Türkiye ekonomisinin son 20 çeyrektir kesintisiz büyüdüğünü ve bu çerçevede geçen yıl yüzde 3,2 büyüme oranıyla Ekonomik Kalkınma ve İş birliği Örgütü (OECD) ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olduğunu anımsatan Yumaklı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kamboçya ürünlerinin bazı gelişmiş ülke pazarlarına tercihli giriş imkanlarının, Türk yatırımcılar açısından önemli fırsatlar sunabileceğini görüyoruz. Tarım alanındaki ticaretimiz, son 5 yılda yüzde 100'ün üzerinde gelişme göstermiştir. 2025 yılının 9 ayında Kamboçya'ya gerçekleştirdiğimiz tarım ürünleri ihracatımız yüzde 30 artmıştır. Bu veriler, tarım ve gıda sektörlerinde iş birliğimizin derinleştirilmesi için güçlü bir temel oluşturmaktadır. Kamboçya'nın pirinç, kauçuk ve tropikal meyve gibi tarımsal ürünlerdeki üretim kapasitesi ile Türkiye'nin modern tarım teknolojileri konusundaki birikimi birbirini tamamlamaktadır. İmzaladığımız protokol çerçevesinde, gıda işleme, tarım ve tekstil makineleri, savunma sanayi, mühendislik gibi alanlarda karşılıklı iş, yatırım ve iş birliğine dayalı projeleri geliştirmeyi hedefliyoruz. Özel sektörlerimiz arasındaki temasları artırmamız gerektiğine inanıyoruz. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği gibi kurumlarımızı harekete geçirmeye hazırız."
Bakan Yumaklı, görüşmelerde tarım, sanayi, ticaret, ulaştırma, yatırımlar, KOBİ'ler, dijitalleşme, eğitim ve teknik iş birliği gibi birçok konuda somut işbirliği alanlarını da değerlendirdiklerini belirterek, "Özellikle KOBİ'lerimiz arasında kurulacak bağların, istihdamı artıran ve sürdürülebilir büyümeyi destekleyen nitelikte olacağına inanıyoruz." diye konuştu.
Kamboçya'nın da üyesi olduğu Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ve Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık gibi ekonomik yapılarla yakın çalışmayı arzu ettiklerini ifade eden Yumaklı, bu platformlar üzerinden Türkiye-Kamboçya iş birliğini daha da derinleştirmeyi hedeflediklerini söyledi.
"İŞ BİRLİĞİMİZİ GÜÇLENDİRECEK ADIMLARI BİRLİKTE ATMAYA HAZIRIZ"
Yumaklı, Karma Ekonomik Komisyonu mekanizmasının daha etkin işlemesi adına düzenli aralıklarla toplanmayı, iş forumlarını artırmayı ve sektörel eşleştirme programları uygulamayı planladıklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Türkiye'de düzenlemeyi öngördüğümüz Türkiye-Kamboçya İş ve Yatırım Forumu'nun bu anlamda önemli bir platform olacağına inanıyoruz. Bugün imzaladığımız protokolün yanı sıra, önümüzdeki dönemde ortaya çıkabilecek yeni fikirleri, önerileri değerlendirmeye, desteklemeye ve iş birliğimizi güçlendirecek adımları birlikte atmaya hazırız. Bugünkü toplantının ve imzalanan protokolün, Türkiye ile Kamboçya arasında dostane ilişkilerin daha da güçlenmesine, ekonomik iş birliğimizin sağlam temellere oturmasına ve yeni iş birliklerinin önünü açmasına vesile olmasını temenni ediyorum."