Avrupa Birliği Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi tarafından; "Tarımsal Sulamada Suların Yeniden Kullanımı Risk Yönetimi" çalıştayı 3-4 Şubat 2020 tarihinde İtalya'nın Ispra kentinde düzenlenmiştir. Genel Müdürlüğümüz adına Çevre Mühendisi Onur ALTUN'un katıldığı çalıştaya İtalya, Bulgaristan, Kıbrıs, İspanya, Fransa, Portekiz, Malta, Hırvatistan'dan konusunda uzmanlar katılmıştır.
Avrupa Birliği Komisyonu tarafından, daha önceden yapılan bir çok çalıştay ve uygulamalar ile; su kıtlığı ile mücadelede suyun yeniden kullanım uygulamaları desteklenmektedir. Döngüsel ekonomide suyun yeniden kullanımını teşvik etmek için bir dizi eylem önerilmiştir. Bu kapsamda 28 Mayıs 2018 tarihinde suyun yeniden kullanım için asgari şartları belirleyen yönetmelik yayımlanmıştır. Suyun yeninden kullanım planlarının oluşturulması ve hizmetler için teknik standartlar mevcut olmasına rağmen, ulusal, bölgesel ve yerel düzeydeki üye Devletlerin yetkilileri, suyun yeniden kullanımı için güvenli uygulamaların benimsenmesinde uygulayıcılar ile etkileşiminde zorluklar yaşanmaktadır. Bu yüzden, özel sektör temsilcileri, akademisyenler, araştırmacılar ve en önemlisi bütün kullanıcıları tek bir çatı altında toplamayı hedefleyen kapsayıcı ve disiplinler arası bir süreç gerekliliği ortaya çıkmıştır. Yapılan çalışmalar ve uygulamalar sonucunda suyun yeninden kullanım planları için uygun risk yönetiminin nasıl tasarlanacağı ve uygulanacağı konusunda uygulamalı bir rehberin gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Bu kapsamda çalıştay, risk yönetimi çerçevesinin nasıl şekillendirileceğinin ana hatlarını veren rehber dokümana fikirler sunmayı ve bu konuda tartışmayı hedeflemiştir. Atıksuyun yeniden kullanımında, görüş farklılıkları, farklı uygulamalar, yasal durumlar (bazı ülkelerde konuyla ilgili kanun ve yönetmeliklerin olmaması), gerçeklik ve algı ve her ülkenin kendine özgü iklimsel durumları atıksuyun yeniden kullanımını sınırlamaktadır.
Atıksuyun yeniden kullanımında en önemli unsur üretilen atıksuyun (yeniden kullanım alternatifi olacağından üretilen tanımı kullanılmıştır) nihai kullanıcıya ulaşana kadar istenilen miktar ve kalitede olması bu zorlukların aslında temelini oluşturmaktadır. Bu yüzden çalıştayın ana teması "Tasarımdan Uygulamaya" olgusu olarak seçildi ve çalıştay bu zorlukları aşmak için yapılması gereken çalışmalar ve uygulamalar temelinde oluşturuldu.
Oluşturulan interaktif gruplarda "Kullanılmış Suların Yeniden Kullanım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi Projesi" kapsamında yaptığımız çalışmalar ile modüllerde tartışılan konuların başlıkları ve değerlendirmesi yapılmıştır.
Buna göre;
- Atıksu arıtma tesislerinin özellikle kurak dönemde su sıkıntısı çeken yerleşim yerleri ve/veya havzalar için sulama tesislerine entegrasyonu,
- Arıtılacak atıksuyun bitki deseni, sulama suyu ihtiyacı, gübre ihtiyacı vb. durumlarına göre hem tasarım hem de işletme yöntemlerinin detaylarının ortaya çıkarılması,
- Atıksu arıtma tesisi olmayan yerleşim yerleri için atıksu arıtma tesislerinin proses seçimlerinin sulama suyu ihtiyaçlarına göre seçilmesi,
- Atıksu arıtma tesislerinde arıtılacak olan atıksuyun kullanıcıya ulaştırılana kadar işletme maliyet kalemlerinin belirlenmesi,
- Atıksu arıtma tesisinde arıtılan atıksuyun depolama, dağıtım ve ürünün üretimine kadar sorumlu kurum ve kuruluşların belirlenmesi,
- Havza bazında yapılan çalışmalarda olası kuraklıkla mücadele kapsamında sulama suyu ihtiyacının atıksu arıtma tesislerinde istenilen kalitede arıtılan atıksulardan karşılanması,
- Sulama suyu yönetim planları ve atıksu arıtma tesisi yönetim planlarının bütünleşik çalıştırılması,
- Sulama suyu yönetim planları ve atıksu arıtma tesisi yönetim planlarından sorumlu kurum ve kuruluşların belirlenmesi ve denetlenmesi,
- Arıtılmış atıksuyun yeniden kullanımında yasal mevzuatın güncellenmesi,
- Tesiste arıtılan atıksuyun kullanım önceliklendirmesi yapılırken çevre ve sağlık risklerinin ortaya konulması ve bu risklerin önüne geçecek çalışmaların yapılması, arıtılacak atıksuyun kullanıcıya iletine kadar hem risk yönetimi hem de proses yönetimi açısından önemli başlıkları oluşturmaktadır.