Halk sağlığını korumak ve bunu çevre eğitimi ve bilinçlendirme faaliyetleri ile devam ettirmek amacıyla Avrupa Birliğinin 1987 yılını çevre yılı ilan etmesi ile Mavi Bayrak Programı başlatılmış olup, 1993 yılı itibari ile de ülkemizde uygulanmaktadır.
Mavi Bayrak plaj ve marinalara verilen uluslararası bir çevre ödülüdür. Temiz, bakımlı, donanımlı, güvenli ve sürdürülebilir bir çevrenin sembolüdür. Plajlar için özünde temiz deniz suyu sonrasında da çevre eğitimi ve bilgilendirmeye önem veren, gerekli donanıma sahip iyi bir çevre yönetimini temsil etmektedir.
Ülkemizde söz konusu program, Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV) koordinasyonunda Bakanlığımız Su Yönetimi Genel Müdürlüğü de dâhil olmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı işbirliğinde yürütülmektedir.
Bir eko-etiket olan Mavi Bayrak kapsamında plajlar için 33, marinalar için 38 kriter yer almaktadır. Plajlarda; yüzme suyu analizleri, atıksu arıtma tesislerinin uygunluğu ve atıksuların bertarafı, hassas doğal alanların korunması, kirlilik kazaları ve risklerine müdahale edebilmek için gerekli olan acil durum planı, atık yönetimi, çevre eğitimi ve bilgilendirme başta olmak üzere pek çok kritere uygunluk değerlendirilmektedir. Marinalarda ise atık kabul tesisi, acil durum planları, deniz suyunun fiziksel açıdan temiz olması, geri dönüşüm ve atık yönetim planları ile çevre bilinçlendirme etkinlikleri gibi pek çok kriter dikkate alınmaktadır.
Plaj ve marinalara ilaveten ülkemizde bireysel yatlar ve turizm tekneleri de Mavi Bayrak ile ödüllendirilebilmektedir.
Plajlarda yüzme suyu kalitesi, yüzme sezonu boyunca mikrobiyolojik parametreler açısından izlenmekte ve sonuçların ulusal mevzuata uygunluğu değerlendirilmektedir. Ayrıca, buna ilave olarak, yüzme sularının fiziksel ve kimyasal açıdan temiz durumda olması, diğer bir ifadeyle, yüzme suyunda katı atık, deniz çöpü, yağ-film tabakası, köpük vb. herhangi bir yüzey atığının bulunmamasına da dikkat edilmektedir.
Detayları www.mavibayrak.org.tr de yer alan program kapsamında 2023 yılında ülkemizde 551 plaj, 23 marina, 14 turizm teknesi ve 10 bireysel yat Mavi Bayrak ile ödüllendirilmiştir. Böylelikle, Türkiye, plaj sayısı ile ilk sırada yer alan İspanya ve ikinci sırada yer alan Yunanistan'ın arkasından Dünya 3.'sü olmuş ve mevcut statüsünü korumuştur.