1996 yılından bu güne kadar orman yangınlarıyla mücadele hizmetlerinde, helikopter ve yangın söndürme uçağı kiralanması sayı ve türleri değişmekle birlikte, yüklenicilerden bedelleri karşılığında her yıl yapılmaktadır.
BİR UÇAĞIN KİRALAMA BEDELİ 3 HELİKOPTERE BEDEL
2019 yılında 1 yıl süre ile 5 adet günümüz şartlarına uygun teknolojiye sahip yangın söndürme uçağı kiralanması için ihaleye çıkılmış olup, bu ihaleye Türk Hava Kurumu dahil hiç bir katılım olmamıştır. Bunun üzerine kurumumuz farklı bir tarihte pazarlık usulü ile tekrar ihaleye çıkmıştır. Bu ihaleye sadece Türk Hava Kurumu teklif vermiştir. Türk Hava Kurumu'nun bir adet yangın söndürme uçağı için teklif ettiği birim fiyat, aynı yıl ihale edilen helikopterin birim fiyatının 3 katından daha fazla olup, piyasa fiyatının da çok üzerindedir. Türk Hava Kurumunun sadece 5 adet uçak için vermiş olduğu toplam teklif miktarı, kiralanması gereken helikopter sayısının yarısından daha fazla bir maliyete tekabül etmektedir.
BU YIL 34 HELİKOPTER İLE YANGINLARA MÜDAHALE EDİLİYOR
Bunun üzerine Orman Genel Müdürlüğü tarafından 2019 yılı için daha fazla sayıda helikopterlerle yangın söndürme faaliyetlerine devam edilmesi kararı verilmiştir. Önceki yıllardan sözleşmeleri devam eden farklı iki yükleniciden 16 adet helikoptere ek olarak, 1 yıl süreli 18 adet helikopter kiralanması ile ilgili yapılan ihaleye Türk Hava Kurumu da davet edilmiş ve katılım sağlamıştır. Bu ihaleye teklif sunan Türk Hava Kurumunun, teklif ettiği tutarın yüksek olması nedeni ile ihale mevzuatı gereği en düşük teklif sunan diğer farklı istekliye ihale edilmiş ve sözleşme imzalanmıştır. Son 3 yıldır 24 helikopter ile yürütülen yangın söndürme faaliyetleri bu yıl toplamda 34 adet helikopter ile yürütülmektedir. İddia edildiği şekilde orman yangınlarına müdahalede hava gücümüz yetersiz olduğu doğru değildir.
TÜM DÜNYADA OLDUĞU GİBİ GARANTİ UÇUŞ SAATİ UYGULANIYOR
Bazı haber kaynaklarında yer aldığı gibi hava araçları için " Ne kadar yanarsa o kadar öderiz.'' iddiası kesinlikle doğru olmayıp, böylesi bir uygulama söz konusu değildir.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yangın söndürme uçağı ve helikopter kiralanmasında, önceden belirlenen garanti uçuş saati uygulamaları yapılmaktadır. Önceki yıllarda olduğu gibi Türk Hava Kurumu dahil diğer tüm yüklenicilerle yapılan yangın söndürme uçağı ve helikopter kiralanması hizmet alım sözleşmelerinde de bu usul aynı şekilde yer almaktadır.
HELİKOPTERLER YANGINLARDA DAHA ETKİN KULLANILIYOR
Türk Hava Kurumu' na ait mevcut yangın söndürme uçaklarının, fiili su taşıma kapasitesi iddia edildiği gibi helikopterin 4-5 katı olmayıp, helikopterin 2 katı kadar bile değildir. Helikopterin hareket kabiliyetinin yüksek olması sebebiyle, orman yangınları ile mücadelede eğimli ve kırık arazilerde daha etkili olduğu bilinmektedir. Mevcut uçaklar teknik olarak sadece deniz, büyük gölet ve barajlardan su ikmali yapabilmektedir. Dünyada yeni nesil yangın söndürme uçakları daha kısa mesafeli su kaynaklarından da ikmal yapabildiği bilinmektedir. Helikopterler ise; deniz, büyük gölet ve barajların yanında, orman yangınlarına hassas bölgelerde idaremiz tarafından inşa edilen ve sayıları 3.600'ü geçen havuz ve göletlerden de su ikmali yapabilme kabiliyeti ile orman yangınları ile mücadele idaremiz tarafından daha etkin kullanılmaktadır.
YANGIN UÇAKLARINDA GECE UÇUŞU UYGULAMASI YOK
Diğer yandan iddiaların aksine havadan söndürme operasyonlarında ne Türk Hava Kurumu uçakları tarafından ne de diğer hava araçlarınca bugüne kadar orman yangınlarında gece uçuşu icra edilmemiştir. Gündüz şartlarında bile çok riskli ve zor şartlarda yapılan havadan yangın söndürme operasyonlarının gece şartlarında yapılması hususu tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de çok yakından takip edilmektedir. Dünya genelinde pilot uygulamalar dışında henüz orman yangınlarıyla mücadelede hava araçlarının gece uçuşu mevcut değildir.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de orman yangınlarına müdahalede helikopterler etkin bir biçimde kullanılmaktadır. Helikopter pervanelerinin yangınları körüklediği ve alevlendirdiği iddiası son derece gülünç, kasıtlı ve yangın koşullarından bihaber kişilerin çıkarabileceği bir söylentidir.
