Salgınla birlikte gıdaya erişim dünyada temel bir konu haline gelirken, Türkiye'nin binlerce yıllık tohum mirasının muhafaza edildiği Türkiye Tohum Gen Bankası'nda tohumlar özenle geleceğe taşınıyor. Eksi 18 derecede üst düzey güvenlik önlemleri altında saklanan tohumlar, ülkemizde bir ilk olan Ulusal DNA Barkodlama Projesi ile Türkiye adına kayıt altına da alınıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, yerel çeşitler başta olmak üzere genetik kaynakların toplanması, muhafazası ve karakterizasyonuna ilişkin birçok çalışma yürütüyor. Tarım ve Orman Bakanı Sn Dr. Bekir Pakdemirli, Cumhuriyet tarihinin en büyük yerli tohum seferberliğine start vermişti.
TOHUMLAR YÜZLERCE YIL CANLILIĞINI KORUYOR
Türkiye'nin binlerce yıllık ata tohumlarının muhafaza edildiği Türkiye Tohum Gen Bankası'nda titiz bir çalışma yürütülüyor. Atadan yadigâr tohumların bir araya getirildiği gen bankasında 23 bini yerel çeşit olmak üzere 60 bin civarında örnek bulunuyor. Çimlenme testi yapılan tohumlara özel vakumlama yöntemi uygulanıyor. Eksi 18 derece muhafaza edilen tohumlar, vakumlanan paketlerde uzun yıllar boyunca canlılığını koruyabiliyor.
Türlerin sadece tohumları saklanmıyor, merkezde aynı zamanda bitkilerin herbaryum, DNA ve doku örnekleri de korunuyor. Özel izinlerle girilen merkezde 24 saat boyunca tohumların ısı ve nem dengeleri kontrol ediliyor, aksaklıklarda devreye giren alarm sistemi uyarı veriyor. Böylelikle yaşanabilecek herhangi bir olumsuzlukta tohumlarda canlılık kaybının da önüne geçilmiş olunuyor. Ankara'da bulunan tohum gen bankasında sadece tohumlar korunmuyor, aynı zamanda onaylanmış araştırma projeleri için materyal de üretilerek araştırmalar destekleniyor.
"ÇOK SAYIDA GÖNÜLLÜ İNSAN TOHUM BAĞIŞLIYOR"
2010 yılında açılan merkezde, Türkiye'deki bitkisel biyolojik çeşitliliğin tespit edilmesi, toplanması korunması, karakterizasyonu, muhafazası ve araştırma projelerine dağıtılması işlemleri yapılıyor Tohum gen bankasındaki örnekler araştırma projelerinden, diğer araştırma enstitülerinden ve bunların yanı sıra çok sayıda gönüllünün bağışlaması ile elde ediliyor.
ENDEMİK TÜRLERİMİZ TÜRKİYE ADINA KAYIT ALTINA ALINIYOR
Ulusal DNA Barkodlama Projesi kapsamında kurulan BarkodTürk isimli veri tabanı sayesinde yerli genetik kaynaklarımız moleküler düzeyde karakterize edilip Türkiye adına kayıt altına alınıyor. Ülkemizde bu sistem kurulana kadar genetik kaynakların moleküler tanımlama bilgileri ile beraber Türkiye adına kayıt altına alındığı bir sistem yoktu. Bu proje kapsamında kurulan BarkodTürk veri tabanı ile Türkiye'deki önemli genetik kaynakların moleküler tanımlama bilgileri alınıyor ve bunlar veri tabanı vasıtasıyla Türkiye adına kayıt altına alınıyor. Dünyada 200 milyona yakın genetik kaynak, moleküler düzeyde tanımlanmış ama bunların verileri hep farklı farklı veri tabanlarında yer almakta. İlk defa Türkiye kendi genetik kaynaklarını kendi karakterize ediyor, bu verileri Türkiye adına kayıt altına alıyor.