Tarım ve Orman Bakanlığı Su Ürünleri Tescil Komitesi, gıda ve rekreasyon amaçlı kullanım kapsamında mezgit, mercan, dişlisazancık ve kırkgöz dişlisazancığı balık türlerini tescil etti.
Komitenin konuya ilişkin kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünün (TAGEM) konuya ilişkin başvurusu Su Ürünleri Tescil Komitesinin yıllık olağan toplantısında karara bağlandı.
Komite, tanımları, morfolojik, biyolojik, genetik ve diğer özellikleri belirlenen mezgit, mercan, dişlisazancık ve kırkgöz dişlisazancığı balık türlerinin tesciline karar verdi.
Gıda ve rekreasyon amaçlı kullanım kapsamında tescillenen türlerin özellikleri de kararda yer aldı.
KOMİTENİN YASAL ALT YAPISI
Su Ürünleri Genetik Kaynaklarının Korunması ve Sürdürülebilir kullanımı hakkında yönetmelik 2012 yılında yürürlüğe girdi. Yönetmelik kapsamında Su Ürünleri Tescil Komitesi kurulmuş ve türlerimizin tescili konusunda çalışmalar başlatıldı.
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı TAGEM bünyesinde kurulan komitede, Genel Müdür başkanlığında BSGM Genel Müdürü, GKGM Genel Müdür Yardımcısı, Türk Patent temsilcisi, TSE Kurum temsilcisi olmak üzere 7 kamu kurum temsilcisi ile üniversitelerden konu uzmanı 5 öğretim üyesi katılım sağlıyor.
Su ürünleri araştırma enstitülerinin bilimsel çalışmaları, alt komitelerde değerlendirilmekte ve yeterli görülen tür, ırk, ekotiplere ait bilgiler tescil komitesine sunuluyor.
SON 10 YILDA 32 TÜR TESCİL EDİLDİ
Tarım ve Orman Bakanlığınca son 10 yılda ticari değeri yüksek ve endemik su ürünlerini kapsayan 32 adet tür tescil edildi. Bu türlerden bir kısmı ülkemizde ticari avcılığı ve yetiştiriciliği yapılan türler olmakla birlikte, doğal ortamda sadece ülkemize ait endemik özellikte yerel türlerdir. Aynı zamanda önemli ticari türlerin de tescili yürütülüyor. Bu amaçla başta hamsi, olmak üzere denizlerde ticari avcılığı yürütülen türlerden çaça palamut, lüfer, sarıkuyruk istavrit, sardalya barbunya, pisi, sarıkulak kefal Tarım ve Orman Bakanlığı adına tescili yapıldı.
Bu şekilde ticari düzeyde hem avcılığı hem de yetiştiriciliği yapılan ticari türlerden çipura, levrek, Karadeniz kalkan balığı yine Bakanlık enstitülerince tescil edildi.
İçsu balıklarından ise en çok avcılığı yapılan inci başta olmak üzere sudak, turna, sarı balık, kerevit tescil edildi. Bu kapsamda bütün ticari türlerin tescili amaçlanıyor. Enstitülerimizce ticari türlerin tescili konusunda 2022 yılında mezgit ve mercan balıkları yine Bakanlığımız adına tescil edilmiş olup, diğer türlerin tescili konusunda bilimsel hazırlık çalışmaları sürdürülüyor.
Son 5 yılda ülkemizdeki nesli tehlike altında olan endemik türlerden Bakanlığımız adına koruma amacıyla tescili sağlanan türler ise tıbbi sülük, doktor balık, beni balığı, yağ balığı, Antalya siraz balığı türleridir. Son olarak sadece ülkemizde Göller Bölgesinde bulunan Dişlisazancık ve Kırgöz Dişli sazancığı yine Bakanlığımız adına tescil edilerek koruma altına alınması sağlandı. Bunların dışında balıkçılık açısından önem taşıyan Akdeniz midyesi, kırlangıç balığı, Karabiga karidesi gibi farklı özellikteki türlerin tescili sağlandı.
2022 yılında tescil yönetmeliğinde yer alan formlarda değişiklik yapılarak, daha önce genetik tanımlama amaçlı kullanılan bazı verilerde düzenleme yapılmış, su ürünleri türlerinin tanımlanmasında kullanılan moleküler genetik çalışmaların sonuçlarının yer alması sağlandı.