TARIM BİLGİ SİSTEMİ ÇALIŞMA GRUBU

ÇİFTLİK MUHASEBE VERİ AĞI (ÇMVA)

Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Bakanlığımızın sorumluluğunda olan 11.Fasıl (Tarım ve Kırsal Kalkınma) kapsamında yer alan yatay konulardan birisi de ÇMVA sisteminin ülkemizde kurulmasıdır.

Başkanlığımızca; 22.01.2009 tarihli ve 27118 sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sisteminin Kuruluş ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" kapsamında Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) Sistemi çalışmaları yürütülmekte olup, bu çalışmalar ile politika analizlerinin gerçekleştirilebildiği karar destek mekanizmasına yardımcı olacak bir yapı oluşturulması amaçlanmaktadır.

ÇMVA idari bir kayıt sistemi değil bir örneklem araştırması olduğundan, bütün işletmeler bu sisteme dahil değildir.

Her yıl, ÇMVA sistemine örneklem planı dahilinde katılım anlaşması ile gönüllü olarak katılımda bulunan 6000'e yakın işletmenin fiziki ve finansal verileri toplanmaktadır.

ÇMVA;

1. 1.Çiftliklerdeki finansal, ekonomik ve yapısal verilerin detaylı bir şekilde toplanmasını sağlayan ÇMVA Sistemi tarımdaki gelir durumunu izlemek için önemli bir araçtır ve tarım politikalarının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi için veri sağlamaktadır,
   
2. 2.Çiftçilerin işletmelerinin ekonomik analizinin doğru yapılabilmesini sağlar,
   

3.Tarımsal işletmelere kar veya zararını belirleme fırsatı sunar,

4.Çiftçilerin kullandığı girdiler için gerekli ayarlamaları yapabilmelerini sağlar,

5.Üretim maliyetlerini göz önünde tutarak başka üretim önerilerinin de hazırlanmasına imkan sağlar.

 

TARIMSAL ÜRETİM KAYIT SİSTEMİ (TÜKAS)

Tarımsal Üretim Kayıt Sistemi, ülkemizde tarımsal faaliyetle uğraşan tarımsal işletmelerin tamamına ait güncel bir çerçeve elde edilmesi, ulusal düzeyde tarımsal işletme bazında kayıt sistemi kurulması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için, yasal durumu ne olursa olsun, tarımsal işletmelerin arazi varlığı, hayvan varlığı, makine ekipman bilgileri ile bitkisel üretim bilgilerinin kayıt altına alınmasını sağlayan tarımsal envanter toplama sistemidir.

Bu sistemin amacı; tarım politikalarının oluşturulmasına yönelik olarak tarım işletmelerine ait tarımsal faaliyetlerin tamamının kayıt altına alınması için kurulacak Tarımsal Üretim Kayıt Sisteminin kullanılması, güncellenmesi, geliştirilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi ve elde edilen kayıtlardan tarım işletmesi bazında, ülke genelinde tarım istatistiklerinin oluşturulmasını sağlamaktır.

Tarımsal üretim bazında tarım istatistiklerinin oluşturulmasına ilişkin usul ve esasları kapsamaktadır.

 

TARBİL projesi ülke tarımında, politika üreticilere, karar vericilere, bilim insanlarına, üretici ve tüketicilere her alanda bilgi ve belge sağlayacak, üretim, strateji ve politika dahil planlamada alt ve üst yapıyı kurmayı amaçlamaktadır.

TARBİL Sistemi başlıca 3 bileşen üzerine kurgulanmıştır. Bu bileşenler;

• 1.Tarımsal Üretimle ilgili İdari Kayıt Sistemleri ve Veri Tabanlarının Oluşturulması,
• 2.Tarım Arazilerinin Sayısallaştırılması, Uydu Görüntüleri ve Uydu Takip Sisteminin Kurulması,
• 3.Yer İstasyonlarının Kurulması Tarımsal Meteorolojik ve İstatistiksel Veri Takibi.

 

ENTEGRE İDARE VE KONTROL SİSTEMİ (IACS) Çalışma Grubu

EİKS Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (IACS), Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde Ortak Tarım Politikası (OTP) kapsamında verilen desteklemeleri yönetmek amacıyla kullanılmakta olan ve üyelik müzakereleri içerisinde Tarım Kanunu'na sokularak Türkiye'de kullanılmasının yasal zemini oluşturulan bir sistemdir. Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (IACS), 18.04.2006 tarihli ve 5488 Sayılı Tarım Kanunun 20.Maddesi (d) bendi uyarınca kurulmuştur.

Tarımsal desteklemelerin doğru yönetilmesi ve denetimi için oluşturulan mekanizmalar ile çiftçilere yapılacak ödemelerin doğruluğunu güvenlik altına alıp hatalı bildirimleri önlemek ve özellikle arazisini eken gerçek çiftçilerin arazilerine göre destek almasını sağlamak, bunu yaparken de doğal kaynakların korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için IACS sistemi büyük önem arz etmektedir.

 

TARIMDA COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ (CBS) Çalışma Grubu

Üst yönetim tarafından belirlenen amaç ve ilkelere uygun olarak; ülkemiz tarım politikalarının daha doğru belirlenmesi, ülkemiz tarımının daha ileri seviyelere getirilebilmesi amacıyla uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri kabiliyetlerinden yararlanarak görev alanı içerisinde yürütülen faaliyetlerden elde edilen verilerin Bakanlığımız bünyesindeki farklı projelere altlık oluşturmasını sağlamaktır.

Bakanlığımızda CBS öncelikle tarım alanlarının belirlenerek tarımsal desteklemelere altlık oluşturması için kullanılmaktadır.

Ayrıca CBS aracılığı ile çeşitli tarımsal ve konumsal analizler gerçekleştirilip tarımsal istatistikler elde edilebilmektedir. 

ENTEGRE İDARE VE KONTROL SİSTEMİ İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR

Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (IACS) nedir ve ülkemizde neden kurulmaktadır?

IACS; Avrupa Birliği'nin yaptığı bütün doğrudan yardımların dağıtımında ve kontrolünde kullanılan, üye ülkelerde zorunlu, aday ülkelerde ise topluluk yardımlarından yararlanabilmek için öncelikle kurulması gereken, beyana dayalı bir sistemdir.

IACS sistemi 5488 sayılı Tarım Kanunu'nda belirtildiği üzere tarımsal desteklerin sevk ve idaresi için Çiftçi Kayıt Sisteminin yerini alacaktır. IACS sisteminin kurulması Ülkemizin Avrupa Birliği ile yaptığı üyelik müzakerelerinde tarım ve kırsal kalkınma faslında önceliklerinden biridir. 31 Aralık 2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Ulusal Programda Bakanlığımızın iki adet önceliği bulunmaktadır. Bunlardan biri kırsal kalkınma diğeri ise IACS sistemidir.

Entegre İdare ve Kontrol Sistemi (IACS) projesi bütçesi nedir? Proje kapsamında hangi çalışmalar yapılmıştır?

Proje bütçesi toplam 6.400.000 Euro olup, bunun %75'i AB destekli %25'i ise ulusal bütçeden karşılanmıştır. Proje kapsamında mevcut bilgi sistemleri ve destekleme programları detaylı olarak incelenmiş ve IACS Fizibilite raporları hazırlanmıştır. Bakanlık personelinin bilgilendirilmesi amacıyla eğitim ve çalıştaylar düzenlenmiştir. 3.600  Bakanlık personeline IACS ve yerinde kontroller ile ilgili eğitim verilmiştir. Tarımsal desteklemelerin sevk ve idaresinin sağlanması planlanan IACS yazılımı hazırlanmış olup; Durum Yönetimi, Doküman Yönetimi, Arazi Parsel Tanımlama Sistemi, Mekansal Destek Başvuru Sistemi, Yerinde Kontroller, Yönetici Modülü, Ödeme, LPIS ETS, LPIS QA VE Alan İzleme Sistemi modülleri yazılıma entegre edilmiştir. Pilot çalışmalar ile yazılımın ve alan izleme sistemlerinin geliştirilmesi sağlanmıştır. IACS master planı hazırlanmış, Modüllere yönelik prosedürler oluşturulmuştur.

Entegre İdare ve Kontrol Sistemi ne zaman Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)'nin yerine geçecek?

5488 sayılı Tarım Kanunu'nun 20. Maddesinin d bendinde "Üreticilere yapılacak her türlü destekleme ödemelerinde, entegre idare ve kontrol sistemi kullanılır." İfadesi yer almakta, Geçici 2.Maddesi ise "Entegre idare ve kontrol sistemi oluşturuluncaya kadar üreticilere yapılacak bitkisel üretimle ilgili destekleme ödemelerinde çiftçi kayıt sistemi esas alınır." ifadesiyle bu geçiş sürecinin ucunu açık bırakmaktadır. Ancak ulusal planlamamız ve çalışmalarımız 2023 yılı sonrası ile IACS sisteminin bütün bileşenleri ile kullanılabilir hale getirilmesine yöneliktir.

IACS sisteminde hangi görüntüler kullanılmakta ve hangi sıklıkta güncellenmektedir?

• Sentinel-2 Uydu Görüntüsü: Avrupa Uzay Ajansı tarafından işletilen ve  ücretsiz olarak temin edilen 5 günde bir çekim sıklığı ve 10 metre mekânsal çözünürlüğe sahip 13 bantlı bir uydu görüntüsüdür; tarım alanlarının tespiti, tarımsal destelemeler vb. çalışmalar kapsamında kullanılmaktadır.
• Ortofoto Görüntüleri: 2015 yılına ait ortofoto görüntüleri kullanılmaktadır.
• HGM ile protokol yapılarak bakanlığımıza sağlanan API web servisi ile güncel ortofotolar anlık olarak IACS yazılımında görülmektedir.

 

Arazi Parsel Tanımlama Sistemi (APTS) nedir?

APTS (Arazi Parsel Tanımlama Sistemi): Entegre İdare ve Kontrol Sisteminin kilit alt bileşenlerinden birisidir coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak oluşturulmuş, üzerinde konumsal analizlerin yapılabildiği ve 1/5000 ölçekli hava fotoğrafları ve ortofotolar üzerinden çiftçilerin kullandıkları referans parsellerinin sayısallaştırıldığı bir sistemdir.

Arazi Parsel Tanımlama Sisteminde temel amaç nedir?

Ülkelerin tarım alanlarına ait potansiyellerinin ortaya konabilmesi ve desteklemelerde çiftçiye doğru alan için doğru ödeme yapılmasının kontrolü için oluşturulmuş coğrafi veri altyapısına sahip bir sistemdir.

Bu sistem kapsamında bazı ülkelerde ödemeye esas olarak kadastral parsel, çiftçi bloğu ya da tarım parseli seçenekleri de seçilebilirken ülkemizde fiziksel bloklar içinde çizimleri gerçekleştirilecek sayısallaştırılma yapılmasına karar verilmiştir.

Arazi Parsel Tanımlama Sistemi (APTS) projesi kapsamında ne tür çalışmalar yapılmıştır?

Bu proje ile kalıcı sınırlardan oluşan ve en güncel hava fotoğrafı ile uydu görüntülerinden elde edilen 30 cm mekânsal çözünürlükte ortofotolar kullanılarak tüm Türkiye'yi kapsayan arazi kullanım sınıflandırması yapılmıştır. Projenin iki lottan oluşan sayısallaştırma ayağında tüm Türkiye'yi kapsayan arazi kullanım sınıflandırması tamamlanmıştır. Ayrıca jeodezik çalışmalar ile elde edilen yer kontrol noktaları, havai nirengi işlemleri, görüntü işleme ve mozaikleme işlemlerinin uygulandığı hava fotoğrafları ile ülkemizde oluşturulan raster formatlı 5.0 m grid aralıklı Sayısal Yükseklik Modeli elde edilmiştir. Projede ayrıca görüntülerin ve sayısallaştırılan verilerin kontrolleri için Dışsal Kalite Kontrol Süreçleri gerçekleştirilmiştir. Görüntüler için araziden örnek ölçümler ile koordinat ve projeksiyon doğrulukları, görüntü birleşim yerlerindeki süreklilik, renk tonlamalarındaki uyumluluk gibi öğeler denetlenmiştir. Vektörel verilerde ise kullanılan program aracılığı ile öncelikle veriler standart hale getirilmiş adlandırma, veri yapısı, topoloji kuralları tüm titizlikle kontrol edilmiştir. Dışsal Kalite Kontrol Süreçlerine yönelik bütün denetimler ve düzeltmeler Ekim 2017 tarihinde başarılı bir şekilde tamamlanarak projenin tüm hedeflerine ulaşılmıştır.

Fiziksel blok nedir?

Kalıcı sınırlara sahip bir ya da birden fazla çiftçi tarafından kullanılan tek bir arazi örtüsü sınıfına sahip olan arazi parçasıdır.

Türkiye'de APTS Projesi kapsamında kaç milyon fiziksel blok sayısallaştırılmıştır?

Proje kapsamında 9 uçakla 241.000 hava fotoğrafı çekilmiş, 780.000 km2 alanda yaklaşık 250 operatör ile 13.5 milyon poligon sayısallaştırılmıştır.

Arazi Parsel Tanımlama Sistemi ile üretilen veri neden önemlidir?

Proje ile Bakanlığımız, yüksek çözünürlükte ortofotolarla tüm Türkiye'nin tarım ve tarım dışı alanların arazi örtüsünü belirlemiştir. Bu sınıflandırma bugüne kadar Bakanlığımızın sahip olduğu en kaliteli Coğrafi Bilgi Sistemi altlığına sahip verisidir. Bu veri birçok projede altlık olarak kullanılmakta ve Milli Savunmadan Ulaşım sektörüne kadar pek çok kurumla da paylaşılmaktadır.

Arazi Parsel Tanımlama Sistemi ile verisi güncellenmesi gerekli midir?

Evet. Değişen arazi kullanımı ve arazi kullanımı konusunda doğru ve güncel istatisiki veriye ulaşabilmek için APTS verisinin belirli aralıklarla (3-5 yıl) güncel ortofotolar ile güncellenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda Harita Genel Müdürlüğü bir protokol yapılarak ile güncel ortofotoların web servisi ile IACS'a entegre olması sağlanmakta ve HGM ile işbirliği içinde gerekli çalışmalar yapılmaktadır. HGM'den alınan güncel ortofoto servisleri IACS yazılımına entegre edilmiştir. APTS fiziksel blokların güncellenmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanması ile ilgili çalışmalar Daire Başkanlığımızca devam etmektedir.

Çapraz Uyum nedir?

Arazinin iyi tarım ve çevre koşulunda korunması şartı yanında çevre, gıda güvenliği, hayvan ve bitki sağlığı ve hayvan refahı konusundaki temel standartlara çiftçinin uyumu ile doğrudan ödemeleri ve bazı kırsal kalkınma tedbirlerini ilişkilendiren bir mekanizmadır. Çapraz Uyum kuralları, tarımsal desteklemelerden faydalanabilmek için her bir çiftçinin uyması gereken kurallar bütünüdür.

Çapraz Uyumda Yasal İdari Şartlar nedir?(SMR)

Çevre, gıda güvenliği, hayvan ve bitki sağlığı ve hayvan refahı alanlarındaki 13 yasal standarda karşılık gelmektedir.

• Kamu, hayvan ve bitki sağlığı: Genel Gıda Yasası, Hormon Yasağı Direktifi, sığır, koyun ve keçi türünden hayvanların kimlik ve kayıtları hakkındaki tüzükler, TSE'nin (Bulaşıcı Süngerimsi Ensefalopatilerin) koruma, kontrol ve imhası konusundaki tüzüğü, bitki koruma ürünleri hakkındaki tüzük.
• Hayvan refahı: Buzağılar, domuzlar ve yetiştiricilik için muhafaza edilen hayvanlar hakkındaki direktifler.
• Çevre Koruma: Nitrat Direktifi, NATURA 2000 Direktifleri (yabani kuşlar ve doğal yaşam ortamları)

Çapraz Uyumda İyi Tarım ve Çevre Koşulları (GAEC) nedir?

Araziyi iyi tarım ve çevre koşulunda tutma zorunluluğu, toprak koruma, toprak organik maddesinin ve yapısının korunması, doğal yaşam alanlarının bozulmasının engellenmesi ve su yönetimi ile ilgili 7 adet standardı kapsamaktadır:

• Su yolları boyunca tampon şeritlerin oluşturulması,
• Sulamada ruhsatlandırma prosedürlerine uyum,
• Yeraltı suyunun kirliliğe karşı korunması,
• Minimum toprak örtüsü,
• Erozyonu sınırlandırmak için araziye özgü koşulları yansıtan minimum düzeyde arazi yönetimi,
• Ekilebilir alanlarda anız yakma yasağı ile toprağın organik madde seviyesinin muhafaza edilmesi,
• Kuşların üreme ve büyüme dönemlerinde ağaç, çitlerin ve ağaçların kesiminin yasaklanması gibi peyzaj özelliklerinin muhafaza edilmesi.

 

 

Çiftlik Danışmanlık Sistemi (FAS) nedir?

Çapraz uyum kurallarının ve IACS sisteminin çiftçiler tarafından anlaşılması ve uygulanabilmesi için AB üye ülkelerinde kullanılan danışmanlık sistemidir.

 

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

Genel Müdürlüğümüzce paylaşılan veriler nelerdir ?

1/25.000 ölçekli olarak üretilmiş sayısal toprak, STATİP (Sorunlu Tarım Arazilerinin Tespiti ve İyileştirilmesi Projesi), LPIS (Arazi Parsel Tanımlama Projesi) haritaları kamu kurumlarına ücretsiz, diğer kurum ve kuruluşlarla bedeli karşılığında paylaşılmaktadır.

 

Genel Müdürlüğümüzce üretilen haritaların paylaşımı nasıl yapılmaktadır ?

Genel Müdürlüğümüze resmi yazı ile başvuruda bulunulması gerekmektedir.

 

Harita satışında indirim uygulanmakta mıdır ?

• STATİP, Toprak ve LPIS Kamu Kurumları ile ücretsiz paylaşılmaktadır.
• Kamu Kurumları dışından gelen STATİP, Toprak ve LPIS talepleri için 16 paftaya kadar indirim uygulanmaz, 16 paftadan 64 paftaya kadar pafta başına % 40 ve 64 paftadan sonrasına da pafta başına % 60 indirim uygulanır.
• Araştırma amaçlı kullanılmak üzere Üniversitelerden gelen taleplerde öğrenciler (Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora) tarafından talep edilen STATİP, Toprak ve LPIS haritalarında Lisans öğrencilerine 2 paftaya kadar, Yüksek Lisans öğrencilerine 8 paftaya kadar ve Doktora öğrencilerine 16 paftaya kadar olan kısmı ücretsiz, bu paftalardan fazla olan sayıda taleplerde ise pafta sayısına göre indirim uygulanmaktadır.