TÜRKİYE TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ (TARSİM)
İŞİN TANIMI/AMACI: Modern bir risk yönetim şekli olan Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) ile sistem güvence altına alınmış, yaşanan risklere maruz kalan üreticilerin ürünleri teminat altına alınarak, üretimin sürdürülebilir olmasının sağlanması amaçlanmaktadır.
TARİHÇE: Dünyada tarım ürünleri sigortası, dolu sigortaları ile başlamış ve zamanla yaygınlaşmıştır. Dolu daha çok yöresel bazda olduğu için sigorta şirketleri tek başlarına bu riski üstlenebilmekte ve çiftçiler de küçük primler ödeyerek dolu sigortası yaptırabilmektedirler. Ancak, katastrofik boyutu olan don, sel ve kuraklık gibi riskler, geniş alanlarda ve büyük hasarlara neden olduğu için primleri yüksektir. Sigorta şirketleri ile onları sigorta eden reasürans şirketleri, yanlarında Devlet olmadan, bu riskleri tek başlarına üstlenememektedirler. Bu nedenle birden çok riskin sigortalandığı ülkelerde çiftçinin sigorta yaptırabilmesi için Devlet; sigorta priminin bir bölümünü karşılamaktadır. Ülkemizde tarım sigortaları uygulamaları; Genel Sigortacılık Kanunu çerçevesinde, bitkisel ürünlerin dolu riskine karşı sigortalanması ile 1957 yılında başlamıştır.
Fakat bu sistem; çiftçinin gelir düzeyinin azlığı, tarım sigortaları için uzun yıllar bir devlet politikasının oluşmamış olması, tarım ve sigorta sektörlerindeki bilgi ve ilgi eksikliği, tarım sigortalarının gelişmesini engelleyen faktörlerle birlikte bağımsız bir yasal zemin oluşturulamadığından istenen başarıya ulaşılamamıştır.
5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu ile "Tarımda Risk Yönetimi" yeni bir boyut ve ivme kazanmış olup, üreticilerin, kanunda belirtilen riskler nedeniyle uğrayacağı zararların tazmin edilmesini temin etmek ve prim desteği sağlamak üzere tarım sigortaları uygulamasına yönelik esaslar belirlenmiştir.
Kanun çerçevesinde kısa adıyla TARSİM olarak adlandırılan Türkiye Tarım Sigortaları Sisteminin altyapısını oluşturması için; yönetmelikler (Tarım Sigortaları Havuzu Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ve Tarım Sigortaları Uygulama Yönetmeliği), Genel Şartlar ile Tarife ve Talimatlar hazırlanarak Hazine Müsteşarlığının onayıyla yürürlüğe girmiştir. Devlet Destekli ilk tarım sigortası poliçesi, 1 Haziran 2006 tarihinden itibaren kesilmeye başlanmıştır.
YAPILAN VE DEVAM EDEN ÇALIŞMALAR:
Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Modeli:
Üreticilerin riskler karşısında mağduriyetlerinin giderilmesi ve risklere karşı çözüm üretilebilmesi için, ülkemize uygun tarım sigortaları sisteminin kurulması yönünde, "Havuz Modeli" örnek alınmıştır. Modern bir risk yönetim şekli olan Tarım Sigortaları Havuzu ile sistem güvence altına alınmış, yaşanan risklere maruz kalan üreticilerin ürünleri teminat altına alınarak, üretimin sürdürülebilir olmasının sağlanması hedef alınmıştır.
Tarım Sigortaları 2006 – 2017 Genel Sonuçları:
Devlet Destekli Tarım Sigortaları uygulamasında ilk poliçesinin kesildiği 1 Haziran 2006 tarihinden 31 Aralık 2017 tarihine kadar gerçekleşen rakamlar ise;
81 İl ve 958 ilçe Devlet Destekli Tarım Sigortası ile tanıştı.
8.9 milyon adet poliçe düzenlendi. 136 milyon dekar alanda 123 milyar TL tarımsal varlık sigortalandı. 6.4 milyar TL prim üretimi gerçekleştirildi. 3.42 milyar TL devlet prim desteği sağlandı. 3,99 milyar TL tazminat ödemesi yapıldı. 127.294 adet sera, 3.934.577 büyükbaş hayvan (süt ve besi sığırı), 4.929.040 küçükbaş hayvan (koyun ve keçi), 84.934.997 adet kümes hayvanı, 425 adet balık çiftliği ve 6.834.027 adet arılı kovan sigorta teminatına kavuştu.
HEDEFLER:
Türkiye Tarım Sigortası Sistemi'nin (TARSİM) misyonu, uygulamanın, sürdürülebilir ve sağlıklı bir biçimde büyümesi ilkesinden sapmamak şartıyla; ürün ve risk bazında kapsamın genişletilmesidir. Daha önce sigorta edilemeyen, büyük hasarlara neden olan ve doğal felaket (katastrofik risk) özelliği taşıyan risklerin sigortalanması sağlanarak, hem riskler yönetilebilir kılınmakta hem de bu risklerin neden olduğu zararların tazmininde Devletin mali yükü azaltılmaktadır.
Türkiye Tarım Sigortası Sistemi (TARSİM)'de 7 ayrı branşta "Çoklu Risk Sigortası" uygulanmakta iken, kuru alanlarda yetiştirilen Buğday ürünü ile 2017 yılında ilk kez başlanılan "İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortası" uygulamasına 2018 yılında Arpa, Çavdar, Yulaf, Tritikale ürünleri de dahil edilmiştir.
Tarım Sigortalarında kapsamın genişletilmesi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Bunlarla ilgili projeler;
- Elma ve Ayva Gibi yumuşak çekirdekli meyvelerde tomurcuk dönemindeki don riskinin sigorta kapsamına alınması,
- Güneş Yanıklığının Üzüm ve Karpuzda neden olduğu verim ve kalite kayıplarının belirlenerek sigorta kapsamına alınması,
- Muz Ürününde meyve ve gövdesinde düşük sıcaklıktan kaynaklanan fizyolojik zararlanmanın belirlenmesi ve bu zararların ölçülebilirliğinin ortaya konulması ve sigortalanabilirliğinin araştırılması,
Söz konusu proje sonuçları; aktüeryal ve sigortacılık prensipleri çerçevesinde değerlendirilecek ve bu risklerin teminat kapsamına alınabilirliği konusunda yol haritası belirlenecektir.
Tüm parsellerin verimlerinin tahmin edilmesi, bunların arazi ölçümleriyle doğrulanması ve her yıl parsel bazlı verim tahminlerinin güncellenmesi ile teknolojiye dayalı "Parsel Bazlı Verim Sigortası" uygulamaya geçirilebilecektir.
Ülkemizde lisanslı depoculuğun yaygınlaşması ile birlikte depolanabilen bu ürünlerin Ürün İhtisas Borsalarının kurulması ve Vadeli İşlem Piyasalarının çalıştırılabilmesi halinde bu ürünlerin verim ve fiyat risklerini karşılamaya yönelik "Gelir Sigortası Sistemi" ne geçilebilecektir.
Türkiye Tarım Sigortaları Sistemi (TARSİM) 2018 Yılı Sunusu
İŞİN TANIMI / AMACI:
Bu Kanun ve ilgili Yönetmelik kapsamında; ülkemizde meydana
gelen tabii afetlerden (5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu kapsamı dışında
kalan) tarımsal varlıkları belli bir oranda zarar gören veya yok olan, üretme
imkanları önemli ölçüde bozulan çiftçilere ve üreticilerin kurmuş oldukları
kooperatiflere, karşılıksız yardım yapmak üzere, gerekli iş ve işlemler yerine
getirilmektir.
TARİHÇE:
Ülkemizde konuyla ilgili olarak ilk çalışmalar 1977 yılında
başlamış ve 20/06/1977 tarih ve 15987 sayılı Resmi Gazete’de ''2090 Sayılı
Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun''
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Ayrıca Bakanlar Kurulunca 2006/10857 karar sayılı ''Tabii
Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Yönetmelik''
27/08/2006 tarih ve 26272 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
1977-1996 yılları arasında bu kanun için ödenek aktarılmamıştır.
1996-2002 yılları arasında bu kanun kapsamında sadece hayvan
kayıpları karşılanmıştır.
03/07/2001 tarihinde 5254 Sayılı "Muhtaç Çiftçilere Ödünç
Tohumluk Verilmesi Hakkında Kanun" yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu tarihten itibaren çiftçilerin hayvan ve bitkisel afet
zararları "2090 sayılı Kanun'dan" karşılanmaya başlanmıştır.
YAPILAN
ÇALIŞMALAR:
Ülkemizde meydana gelen afetler; İl Gıda Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüklerimizin tarafından afet sonrası düzenlenerek Bakanlığımıza gönderilen
afet ihbar ve bilgi notları vasıtasıyla izlenmektedir. Meydana gelen afetin
nevi, tarihi, etkilenen çiftçi sayısı ve etkilenen alan, ürünler ve hayvan
sayıları ile etkilenme oranına ilişkin bilgiler, afet veri tabanına
işlenmektedir.
Bu afet veri tabanından, ülkemiz genelinde meydana gelen
afetlerden etkilenen çiftçi sayısı, köy sayısı ile etkilenen ürünler ve alan
miktarları ile ilgili elde edilen notlar, bilgilendirilmek üzere makama arz
edilmektedir. Ayrıca üreticilerin kredi borçlarının ertelenmesine de
imkan sağlayabilmek amacıyla, meydana gelen afetlerden etkilenen çiftçi sayısı
ve üretim alanlarından, belirli periyotlarda Hazine Müsteşarlığının da haberdar
edilmesi sağlanmaktadır.
5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu kapsamı dışında kalan
afetler nedeniyle, tarımsal varlıkları % 40'ın üzerinde zarar gören, bu
zararlarını tarım ve tarım dışı diğer gelirleri ile karşılayamayacak durumda
olan, kredi kuruluşlarından bu zararını karşılayacak borç ve tazminat alma
imkanı olmayan, zarar ve ziyanı herhangi bir surette karşılanmamış olan ve
yıllık gelir toplamının, yıllık asgari ücret brütünün 3 katına eşit ve altında
olduğu İl Hasar Tespit Komisyon Kararı ile belirlenen çiftçilere, zarar
oranlarının % 70'i nisbetinde karşılıksız nakdi yardım yapılmaktadır. Bu amaçla
İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerince gönderilen İl Hasar Tespit
Komisyonu Kararları incelenerek, ödemelerin Kanun ve Yönetmelik esaslarına
uygun olması sağlanmaktadır.
Yönetmelik esaslarına uygun alınmış komisyon kararları
için Makam onayı alınmaktadır. Alınan Makam onayı ile birlikte yardım yapılacak
İl Defterdarlığına, afet tertibinden ödenek aktarılması için, Destekleme Daire
Başkanlığı bilgilendirilmektedir.
2090 Sayılı Kanun uygulamaları ile ilgili olarak;
vatandaşlardan, kurum ve kuruluşlardan gelen başvuru ve şikayetler
değerlendirilerek, sonuçlandırılmaktadır.
TBMM'den gelen yazılı sözlü soru önergeleri cevaplandırılmakta,
bu Kanunla ilgili değişiklik yapılmasına dair Kanun Tekliflerine görüş
verilmektedir.
DEVAM
EDEN ÇALIŞMALAR:
Ülkemizde meydana gelen afetlerin, afet veri tabanına işlenerek
izlenmesine devam edilmektedir.
HEDEFLER:
Ülkemizde meydana gelebilecek, 5363 Sayılı Tarım Sigortaları
Kanunu kapsamı dışındaki doğal afetler sonucu etkilenebilecek tarım alanlarının
ve üreticilerin zararları karşılanarak, sürdürülebilir tarım için gerekli
çalışmalara devam edilecektir.
İŞİN TANIMI / AMACI:
Bu Kanun ile Köy sınırları içinde, şehir ve kasaba
haricinde olup, belediye hududu içinde bulunsun veya bulunmasın tarımsal üretim
yapılan sahalarda, üreticilere ait ekili, dikili alanlar ile tarımda kullanılan
ve tarımla alakalı her nevi menkul ve gayri menkul mallar, su arkları, set ve
bentler, çit, duvar ve benzeri engeller ile tarla ve bahçe yollarının korunması
sağlanmaktadır.
Bu koruma işi ve işlemleri, köylerde ihtiyar
meclisleri, belediyelik yerlerde ise koruma meclislerince yapılmaktadır. Bu
meclislerin iş ve işlemleri il ve ilçelerde ayrı kurulan Murakabe Heyetlerince
denetlenmektedir.
Bakanlığımız İl ve ilçe Gıda Tarım ve
Hayvancılık Müdürleri veya elemanları ise Murakabe Heyetinin üyesidir.
Genellikle sekretarya işlerini de yürütmektedirler.
Bu Kanun'un yürütülmesinden;
Bakanlığımız ile birlikte İçişleri, Maliye ve Adalet Bakanlığı sorumludur.
TARİHÇE:
Çiftçi mallarının korunmasına yönelik ilk
çalışmalar 1941 yılında başlamış ve 4081 Sayılı Çiftçi Mallarının Korunması
Hakkında Kanun 02/07/1941 tarihinde kabul edilerek 10/07/1941 Tarih ve 4856
Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
23/01/2008 tarihinde 5728 Sayılı Kanun'un
ile bu Kanun'un 10., 17., 23 ve 31. Maddelerinde, 16/3/2011 tarihinde ise 6213
sayılı Kanun ile, 34. Maddesi değiştirilmiş ve Geçici 1. Madde eklenmiştir.
YAPILAN
ÇALIŞMALAR:
İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüklerimizden Bakanlığımıza intikal eden hususlar ile ilgili olarak,
Bakanlığımız Hukuk Müşavirliği ile işbirliği halinde, Kanun'un uygulanması
sırasında karşılaşılan sorunlara çözüm getirilmektedir. Çeşitli zamanlarda da
bazı sorunlar diğer Bakanlıklara yönlendirilerek, uygulamaların 4081 Sayılı
Kanun'a uygun olarak yürütülmesi sağlanmaktadır.
4081 Sayılı Kanun uygulamaları ile ilgili
olarak; vatandaşlardan, kurum ve kuruluşlardan gelen başvuru ve şikayetler
değerlendirilerek, sonuçlandırılmaktadır.
TBMM'den gelen yazılı sözlü soru önergeleri
cevaplandırılmakta, bu Kanunla ilgili değişiklik yapılmasına dair Kanun
Tekliflerine görüş verilmektedir.
DEVAM
EDEN ÇALIŞMALAR:
İl
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerimizden intikal ettirilen sorunlar ve
şikayetler 4081 Sayılı Kanun çerçevesinde değerlendirilerek, çözümlenmektedir.
4081
Sayılı Çiftçi Malları Koruma Kanunu’nu uygulamaları ile ilgili
karşılaşılan ve Bakanlığımıza intikal ettirilen çeşitli problemlerin
çözümlenmesi amacıyla, Kanun’un uygulanmasından sorumlu Adalet, İçişleri,
Maliye Bakanlığı temsilcileri ve Bakanlığımız Hukuk Müşavirliğinin de
katılımıyla bir çalışma başlatılmıştır.
Bu çerçevede her Bakanlık, illerden mevcut durum, sorunlar,
öneriler ve Kanun'un uygulama kabiliyetini içeren bilgileri derlemiş ve bu
bilgilerin değerlendirilmesi sonucunda da; 4081 Sayılı Kanun’un; bazı
maddelerinde değişiklik ve düzenleme yapılması kararlaştırılmıştır.
Benimsenen değişiklik ve düzenlemelerin gerçekleşmesini
sağlamak üzere; söz konusu metin Bakanlığımız Hukuk Müşavirliğine bildirilmiş
ve süreç başlatılmıştır.
HEDEFLER:
Uygulamada
karşılaşılan hususlarda gerekli düzenlemelerin yapılması ve Kanun'un sorunsuz
bir şekilde uygulanmasını sağlamaktır.
