- İlçe Bazında Gelişme Eksenlerinin Belirlenmesi (Üretim
Planlaması)
- Proje Yönetimi
- Program ve Bütçe Yönetimi
İŞİN TANIMI /
AMACI:
Bakanlığımızın görev alanına giren 1163 Sayılı
Kooperatifler Kanunu’na göre kurulan tarımsal amaçlı kooperatiflerin uygulamak
istedikleri projelere teknik ve kredi desteği sağlayarak; kırsal alanda üretici
ve yetiştiriciler arasında birlikteliği güçlendirmek, bitkisel ve hayvansal
üretimde verimliliği ön planda tutarak, rekabet üstünlüğüne haiz pazar değeri
olan ürünlerin üretilmesi, işlenmesi ve tarımsal istihdamın artırılmasına katkı
sağlayacak ileri teknolojide işletmelerin kurulmasına yardımcı olmaktır.
TARİHÇE:
Dünyada kooperatifçilik hareketi, 19.
yüzyılın ortalarında sanayi devriminin yaratmış olduğu hızlı değişim ve dönüşüm
sonucu işsizlik, iç göç, kentleşme, gelir dağılımının bozulması gibi ekonomik
ve sosyal problemlerden daha az etkilenme amacıyla güçlerin birleştirilmesi
şeklinde başlamıştır. Kooperatifçilik öncelikle İngiltere’de sonraki yıllarda
da Fransa, Almanya gibi gelişmiş batılı ülkelerde ve ABD’de ülke ekonomisinin
gelişmesine ve istihdamına katkı sağlayan bir sistem olarak devam edegelmiştir.
Türkiye’de Kooperatifçilik ilk olarak
1863 yılında devlet eliyle kurulan “memleket sandıkları” ile başlamış olmakla
birlikte 1923 yılında Cumhuriyetimizin kuruluşundan sonra önemli bir ivme
kazanmıştır.
Türkiye’de, 1920 ile 1938 yılları
arasında kooperatiflere yönelik yapılan tüm hukuki düzenlemeler, Atatürk’ün
önderliğinde gerçekleştirilmiştir. 1961 Anayasasının 51. maddesinde “Devlet,
kooperatifçiliğin gelişmesini sağlayacak tedbirleri alır.” ifadesinin yer
alması kooperatifçiliğin gelişmesi için devleti daha aktif ve sorumlu duruma
getirmiştir. Halen yürürlükte olan 1982 tarihli Türkiye Cumhuriyeti
Anayasası’nda, en üst düzeyde kooperatifçiliğin geliştirilmesi benimsenmiştir.
Anayasamızın 171. maddesi, devlete, milli ekonominin yararlarını dikkate alarak
öncelikle üretimin artırılması ve tüketicinin korunmasını amaçlayan
kooperatifçiliğin gelişmesini sağlayacak tedbirleri alma görevini vermiştir.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı’nın görev alanında bulunan ve 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununa göre
kırsal alanda kurulan tarımsal amaçlı kooperatiflerin projeli faaliyetleri
1967, 1974, 1990 ve 2001 yıllarında olmak üzere çıkarılan 4 yönetmelik
çerçevesinde yapılagelmiştir. Yürürlükte olan Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere
Kullandırılacak Kredilere İlişkin Yönetmeliğe göre işlemler sürdürülmektedir.
Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün;
üreticilerin bilgi düzeyini yükseltmek, kooperatif, birlik, oda ve diğer
üretici örgütlerinin kurulmasına izin vermek, iştiraklerini denetlemek,
desteklemek; eylem ve işlemlerinin hukuka uygun olarak sonuçlandırılması için
gerekli tedbirleri almak görevleri arasındadır. Kooperatiflerin uyguladığı
projelerin desteklenmesi ve takip-tahsil görevi Genel Müdürlüğümüz bünyesinde
yer alan Projeler ve Kredilendirme Daire Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.
YAPILAN
ÇALIŞMALAR:
1. İlçe
Bazında Gelişme Eksenlerinin belirlenmesi(Üretim Planlaması)
- Bölgesel ve havza bazlı, ürün bazlı
projelerin geliştirilmesi,
- Sistemdeki Tarımsal Amaçlı
kooperatiflere yönelik etki analizleri çalışması yapması.
2. Proje
Yönetimi
A) Tip (Örnek) projelerin
hazırlanması, onaylanması
Etüt- Fizibilite Faaliyetleri yapmak,
Proje konuları ve değişiklikleri ile
kapasite değişikliği kayıtlarının yapılması, (İş süreçlerinde kullanılacak)
Mimari Tatbikat Projesi hazırlamak,
Statik, Betonarme, Çelik, Ahşap vb.
Tatbikat Projelerini hazırlamak,
Sıhhi Tesisat, Soğutma Tesisatı,
Kalorifer Tesisatı, Brülör Tesisatı vb. gibi Tatbikat Projelerini hazırlamak,
Aydınlatma, Kuvvet Tesisatı vb. gibi
Tat. Projelerini hazırlamak,
Basınçlı sulama projelerini
hazırlamak,
Projelere ait Yaklaşık Maliyet
Oluşturma ve Fiyat Adaptasyon işlerini yapmak,
İnşaat yaklaşık maliyetini oluşturmak,
Tesisatların yaklaşık maliyetlerini
oluşturmak,
Yatırım Tutarı ve İşletme Sermayesi Tablolarını
hazırlamak,
B) Kooperatifler tarafından
hazırlatılan özel projelerin incelenmesi ve onaylanması
Etüt ve Fizibilite raporlarını
inceleyip değerlendirmek,
Proje konularının uygun görülmesi,
reddedilmesi ve iptali işlemlerini yapmak,
Proje konuları ve değişiklikleri ile
kapasite değişikliği kayıtlarını yapmak,
Tatbikat projelerinin inceleyip
değerlendirmek,
Mimari Tatbikat Projesi ve yaklaşık
maliyetlerini inceleyip, değerlendirmek,
Statik, Betonarme, Çelik, Ahşap vb.
Tatbikat Proje ve yaklaşık maliyetlerinin incelemek ve değerlendirmek,
Sıhhi Tesisat, Soğutma Tesisatı,
Kalorifer Tesisatı, Brülör Tesisatı vb. gibi Tatbikat Projelerini ve yaklaşık
maliyetlerini incelemek ve değerlendirmek,
Aydınlatma, Kuvvet Tesisatı, ENH vb.
gibi Tatbikat projelerinin ve yaklaşık maliyetlerini incelemek ve
değerlendirmek,
Basınçlı sulama projelerinin ve
yaklaşık maliyetlerini incelemek ve değerlendirmek.
Yatırım Tutarı ve İşletme Sermayesi
Tablolarının hazırlamak.
C) Rehabilitasyon
projelerinin incelenmesi ve onaylanması
Mimari Tatbikat Projesi ve yaklaşık
maliyetlerini incelemek ve değerlendirmek,
İnşaat Statik, Betonarme, Çelik, Ahşap
vb.Tat. Proje ve yaklaşık maliyetlerini incelemek ve değerlendirmek,
Sıhhi Tesisat, Soğutma Tesisatı,
Kalorifer Tesisatı, Brülör Tesisatı vb.gibi Tat. Projelerinin ve yaklaşık
maliyetlerini incelemek ve değerlendirmek,
Aydınlatma, Kuvvet Tesisatı, ENH vb.
gibi tatbikat projelerinin ve yaklaşık maliyetlerini incelemek ve
değerlendirmek,
Rehabilitasyon Tablolarının
hazırlamak.
3. Program ve
Bütçe Yönetimi
Yatırım, İşletme Sermayesi
Programlarını hazırlamak,
Program tekliflerini İl
Müdürlüklerinden almak ve değerlendirmek,
Program Onayını Almak,
Genel Bütçe Yatırım Programı Onayını
Almak (Bakan),
İşletme Sermayesi Program Onayını
Almak (Genel Müdür),
Bütçe hazırlama işlemleri
Tarımsal Amaçlı Kooperatiflere yönelik
Tarımsal Kredilendirmelere, ve dairenin diğer işlerine ait Bütçe Yönetimi,
Başkanlığımızca bu güne kadar 52 tip
proje geliştirilmiş olup, bunlardan 14’ü çeşitli sebeplerden dolayı uygulamadan
kaldırılmıştır. 35 adet yatırım ve 3 adet KASDP projesi olmak üzere toplam 38
adet tip proje ile yatırımlar devam etmektedir. Projeler Kooperatif
Mülkiyetinde ve Ortaklar Mülkiyetinde olmak üzere iki grupta uygulanmaktadır.
1967-2011 (31.12.2012 (Kontrol) tarihi
itibarıyla) yılları arasında kooperatiflere proje konusu verilmek üzere proje
etütleri yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda ortakların mülkiyetinde,
kooperatif mülkiyetinde ve tarımsal amaçlı herhangi bir konuda kooperatiflerin özel
olarak fizibilitesini hazırlatılarak sunulan özel projelerden yapısı uygun olan
7077 adet kooperatifin proje konusu uygun görülmüş olup, kooperatifçilik
ilkesiyle bağdaşmayan ve uygulama imkanı görülmeyen bazı kooperatif projeleri
de (2238 adet) iptal edilmiştir.
İl Müdürlüklerince yapılan tekliflerin
Genel Müdürlüğümüzce değerlendirilmesi neticesinde bütçe imkanları dahilinde
yeteri kadar kooperatif programlara alınırlar.
Programlar
|
Yılı
|
2003
|
2004
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
2011
|
2012
|
Toplam
|
|
Yatırım
|
25
|
98
|
103
|
93
|
99
|
91
|
82
|
67
|
115
|
1
|
774
|
|
İşl.
Sermayesi
|
162
|
163
|
162
|
227
|
226
|
208
|
151
|
125
|
98
|
12
|
1534
|
|
K.A.S.D.P
|
52
|
157
|
206
|
158
|
239
|
196
|
42
|
165
|
95
|
0
|
1310
|
|
Rehabilitasyon
|
7
|
18
|
20
|
17
|
23
|
14
|
20
|
20
|
9
|
0
|
148
|
|
Toplam
|
246
|
436
|
491
|
495
|
587
|
509
|
295
|
377
|
317
|
13
|
3766
|
NOT: Programlarda
çıkanlar dahildir.
Programa Alınma Kaynağı
|
Programa Alınma Yılı
|
Yatırım Programı
|
GAP Eylem Programı
|
İşletme Sermayesi
|
Kırsal Alanda Sosyal Destek
|
Rehabilitasyon
Programı
|
Genel Toplam
|
|
1990-2002
|
787
|
|
1918
|
|
111
|
2816
|
|
2003
|
25
|
|
162
|
52
|
7
|
246
|
|
2004
|
98
|
|
163
|
157
|
18
|
436
|
|
2005
|
103
|
|
162
|
206
|
20
|
491
|
|
2006
|
93
|
|
227
|
158
|
17
|
495
|
|
2007
|
99
|
|
226
|
239
|
23
|
587
|
|
2008
|
83
|
8
|
208
|
196
|
14
|
509
|
|
2009
|
59
|
23
|
151
|
42
|
20
|
295
|
|
2010
|
51
|
16
|
125
|
165
|
20
|
377
|
|
2011
|
91
|
24
|
98
|
95
|
9
|
317
|
|
2012
|
0
|
1
|
12
|
0
|
0
|
13
|
|
Toplam*
|
702
|
72
|
1534
|
1310
|
148
|
3766
|
|
Genel Toplam
|
1489
|
72
|
3452
|
1310
|
259
|
6582
|
NOT: Programlardan
çıkanlar dahildir.
(*) 2003-2012
yılları toplamıdır.
İşletme Sermayesi
|
Yıllar
|
Programa Alınan
|
Programdan Çıkan
|
Toplam
|
|
2002
|
182
|
6
|
176
|
|
2003
|
162
|
12
|
150
|
|
2004
|
163
|
20
|
143
|
|
2005
|
162
|
12
|
150
|
|
2006
|
227
|
19
|
208
|
|
2007
|
226
|
33
|
193
|
|
2008
|
208
|
39
|
169
|
|
2009
|
151
|
27
|
124
|
|
2010
|
125
|
22
|
103
|
|
2011
|
98
|
9
|
89
|
|
2012
|
12
|
|
12
|
|
Genel Toplam
|
1716
|
199
|
1517
|
DEVAM
EDEN PROJELER:
A- Ortakların Mülkiyetindeki Projeler:
- Ortakların Mülk. 300 Başlık (30 Aile x 10
Baş/Aile) Merkezi Sağım Üniteli Damızlık Sığır Yetiştiriciliği
- Ortakların Mülk. 180 Başlık (30 Aile x 6
Baş/Aile) Damızlık Sığır Yetiştiriciliği
- Ortakların Mülk. 240 Başlık (40 Aile x 6
Baş/Aile) Damızlık Sığır Yetiştiriciliği
- Ortakların Mülk. 300 Başlık (50 Aile x 6
Baş/Aile) Damızlık Sığır Yetiştiriciliği
- Ortakların Mülk. 2500 Başlık (50 Aile x
50 Baş koyun +2 koç/Aile)
Damızlık Koyun Yetiştiriciliği
- Ortakların Mülk. 1000 Başlık (50 Aile x
10 Baş/Aile x 2 Devre) Besi Sığırcılığı
- Ortakların Mülk. 1000 Kovanlık (50 Aile x
20 Kovan/Aile) Arıcılık
- Ortakların Mülk. 25000 m2(50 Aile x 500
m2/Aile ) (Plastik,Cam,Cam+Plastik) Seracılık
- Ortakların Mülk. 4000 Torba ( 20 Aile x
200 Torba/Aile) Kültür Mantarcılığı
B- Kooperatif Mülkiyetindeki Projeler:
- Kooperatif Mülkiyetinde (16 adet çeşitli
tip ve kapasitede )Halıcılık
- Kooperatif Mülkiyetinde (20 ton/gün
kapasiteli) Zeytinyağı Fabrikası
- Kooperatif Mülkiyetinde (40-60 T/G)
Kontinü Sistem Zeytinyağı Fabrikası
- Kooperatif Mülkiyetinde (100 ton/yıl
kapasiteli) Zeytin Salamura
- Kooperatif Mülkiyetinde (1000 ve 2000
Ton/Yıl kapasiteli) Soğuk Hava Deposu
- Kooperatif Mülkiyetinde (15 ton/gün
kapasiteli) Çeltik İşleme Tesisi
- Kooperatif Mülkiyetinde (5 ve 10 ton/gün
kapasiteli Mandıra) Süt İşleme Tesisi
- Kooperatif Mülkiyetinde 2 x 6 ve 2 x12
Baş Balık Kılçığı Sağım Ünitesi
C- Kırsal Alanda Sosyal Destek Projeleri
- KASDP Ortakların Mülk. (30 - 120 Aile x 4
Baş/Aile) Süt Sığırcılığı
- KASDP Ortakların Mülk. (1250 Başlık (50
Aile X 25 Baş koyun)
Damızlık Koyun Yetiştiriciliği
- KASDP Ortakların Mülk. (50-120 Aile x 500
m2/Aile) Plastik ve Cam + Plastik Seracılık
Ayrıca, Kooperatif Mülkiyetinde Proje
konusu uygun görülerek desteklenen veya desteklenmeyi bekleyen projeler:
Soğuk hava deposu (3000, 3500, 5000
Ton/Yıl),
Yem Fabrikası,
Çiçek soğanı, zambak yetiştiriciliği
Tavuk gübresi işleme, değerlendirme
Kivi yetiştiriciliği,
Meyve Tasnif ambalajlama,
Çeşitli kapasitelerde hayvancılık
projeleri,
10 Milyon Aşı gözü,2 milyon kolon anacı,
Balık işleme tesisi,
Seracılık.
Daha önce proje uygulamış ancak herhangi
bir nedenle uygulaması ve işletmesi durmuş, teknoloji çağın gerisinde kalmış,
projelerin tekrar ekonomiye kazandırılması amacıyla Rehabilitasyon programına
alınmakta ve inşaat, makine ekipman, Tesisatlar vb.gibi yönleriyle bütçe
imkanları dahilinde rehabilite edilerek ekonomiye kazandırılmıştır ve
kazandırılmaya devam edilmektedir.
HEDEFLER:
- Mevcut Durum Analizi yapmak,
- Yeni Kredilendirme Stratejilerini Belirlemek,
- Kooperatif kredileri takip veritabanı oluşturmak,
- Yeni finans kaynaklarına erişim çalışmaları yapmak,
- AB’ne uyum sürecine yönelik uygulamalar yapmak,
- Eğitim Çalışmaları düzenlemek suretiyle projelerin başarısını
artırmak ve devamlılığını sağlamak,
- Kooperatiflerin kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesini
sağlamak
- Mevcut kooperatiflerin çevreye duyarlı, teknolojik gelişmelere
açık, iç ve dış tüketici yapısını ve duyarlılığını önemseyen, pazarla
entegre sağlamış işletmelerin yaygınlaşmasını sağlamak,
- İlçe bazlı, havza ve ürün bazlı bölgesel projelerin hayata
geçirilmesi çalışmalarını yapmak,
- Proje uygulamalarında onay ve kontrollerin mahallinde
yapılmasıyla deprem yönetmeliğine, imar mevzuatına ve
ruhsatlandırmalardaki olumsuzlukların giderilmesini sağlamak amacıyla tip
proje uygulamasına son verilerek örnek proje uygulamasına geçilmesi
çalışmalarını yapmak.
