Genel Müdürümüz Sayın Afire SEVER, Radyo TRT Haber'de yayınlanan 'Ajans' programına konuk oldu. Sayın SEVER programda iklim krizi, iklim değişikliği, su verimliliği, Ulusal Su Kurulu, suyun verimli kullanımı ve bu kapsamda yürütülen faaliyetlere ilişkin değerlendirmelerini dinleyicilerle paylaştı.
Türkiye'nin; iklim değişikliğinden en çok etkilenen bölgelerden biri olan Akdeniz Havzası'nda yer aldığına dikkat çeken Sayın SEVER, 2024'ün 15,6 °C ortalama ile son 54 yılın en sıcak yılı olduğunu vurguladı. Yağışların ise % 6,3 azalarak 537,2 mm'ye düştüğünü belirtti.
2025 su yılında yağışların uzun yıllar ortalamasının % 27, geçen yılın ise % 29 altında kaldığını ifade eden Sayın Afire SEVER; Güneydoğu Anadolu, Trakya ve İç Anadolu'da ciddi kuraklıklar yaşandığını söyledi. Mevcut projeksiyonlara göre, 2100 yılına kadar su kaynaklarında %25'e varan azalma beklendiğini paylaştı.
Genel Müdürümüz Sayın Afire SEVER sözlerini şöyle sürdürdü: “Ülkemizde kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarının 1.305 m³'e gerilemesiyle, Türkiye su stresi yaşayan ülkeler arasında yer almaktadır. Bu nedenle Genel Müdürlüğümüz, iklim dirençli kalkınma ve su verimliliğine yönelik çalışmalarını kararlılıkla sürdürmektedir."
Su Verimliliği Seferberliği
Sayın SEVER, ülkemizin nüfus artışı ve iklim değişikliği nedeniyle su kıtlığı yaşayan ülkeler sınıfına yaklaşmakta olduğunu ve bu doğrultuda suyun her alanda verimli kullanımını teşvik eden çok yönlü bir dönüşüm süreci olan Su Verimliliği Seferberliği'ni 31 Ocak 2023 tarihinde başlattıklarını belirtti.
“Değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı"nın
4 Mayıs 2023'te Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile yürürlüğe girdiğini hatırlatan Sayın Afire SEVER, bu planın tüm paydaşların katılımıyla oluşturulduğunu ve gelecek 10 yıla yönelik ulusal hedefler içerdiğini ifade etti. İlave olarak içme suyu şebekelerindeki kayıpların 2028'e kadar büyükşehirlerde, 2033'e kadar ise tüm belediyelerde en fazla % 25 seviyesine indirilmesinin hedeflendiğini; tarımda sulama randımanının 2030'a kadar % 60'a, sanayide su verimliliğinin ise % 30'a çıkarılmasının planlandığını belirtti. Bireysel tüketimde ise kişi başı günlük su kullanımının 120 litreye düşürülmesinin amaçlandığını söyledi.
Genel Müdürümüz Sayın Afire SEVER, “Su Verimliliği Yönetmeliği" nin 27 Aralık 2024'te yayımlanarak bu hedeflerin uygulama zeminini oluşturduğunu; rehberler, farkındalık çalışmaları ve sektörlere özel uygulamalarla çalışmaların sürdüğünü ifade etti.
Genel Müdürümüz Sayın SEVER “Toplumsal dönüşümün eğitimle başlayacağına inanıyoruz; bu kapsamda 2023 yılında 2 milyon 900 bin öğrenciye ulaştık, şehirlerimizde suya duyarlı 'kurakçıl peyzaj' uygulamalarını yaygınlaştırıyoruz ve bireylerin günlük yaşamda göstereceği su hassasiyetini seferberliğin başarısında en önemli unsurlardan biri olarak görüyoruz" diye konuştu.
Kuraklık Riski Altındaki Göller Eylem Planı
Bakanlığımız koordinasyonunda hazırlanan Kuraklık Riski Altındaki Göller Eylem Planı ile göllerimizin ekolojik bütünlüğünü korumak ve su güvenliğini sağlamak için önemli adımlar attıklarını belirten Sayın SEVER, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Son yıllarda iklim değişikliği, yeraltı suyu çekimleri ve aşırı sulama nedeniyle göllerimizde ciddi su kayıpları yaşanmakta, bazıları kuruma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor. Bu durumu önlemek ve göllerin ekolojik bütünlüğünü korumak amacıyla Bakanlığımız koordinasyonunda kuraklık riski altındaki göller için kapsamlı bir eylem planının hazırlanma çalışmaları devam ediyor.
Ulusal Su Kurulu'nun kararları doğrultusunda, Eber-Akşehir, Burdur, Beyşehir, Sapanca, İznik, Seyfe ve Bafa göllerini kapsayan plan için ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşan komisyon Ocak 2025'te kuruldu. Mart ayında veri toplama çalışmaları tamamlanırken, Temmuz 2025'te düzenlenen atölye çalışmasında göllerin mevcut durumu ve alınacak önlemler değerlendirildi.
Ağustos 2025 itibarıyla Eber-Akşehir ve Bafa gölleri için hidrolojik model kurulumu tamamlandı; diğer göllerin modelleme çalışmaları ise devam ediyor. Bahse konu bilimsel veriler ışığında modern sulama sistemleri, yeraltı suyu çekimlerinin denetimi, yağmur suyu hasadı ve atıksu geri kazanımı gibi yöntemlerle göllerin korunması ve su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi hedefleniyor.
Bu kapsamda yürüttüğümüz çalışmalarla kuraklık riski altındaki göllerin su güvenliği sağlanarak gelecek nesillere aktarılması amaçlanıyor".
Kuraklık Yönetim Planları
Genel Müdürümüz Sayın Afire SEVER, kuraklıkla mücadelede ülke genelinde hazırlanan Kuraklık Yönetim Planları hakkında bilgi vererek, “Bu planlar sayesinde su tasarrufu ve verimliliği artırıcı tedbirleri belirledik ve uygulamaların ilerlemesini yakından takip ediyoruz. İçme suyu kayıp-kaçaklarının azaltılması, su tasarrufunu teşvik eden sulama yöntemleri, kuraklığa dayanıklı tarım uygulamaları ve alternatif su kaynaklarının kullanımı gibi önlemlerle yılda yaklaşık 12 milyar metreküp su tasarrufu sağlanması hedeflenmektedir. Bu miktar İstanbul'un 9 yıllık, Ankara'nın 23 yıllık, Konya Havzası'nın ise 2 yıllık toplam su ihtiyacına eşittir" ifadelerini kullandı.
Sayın SEVER 2024 yılında başlatılan Kuraklık Tahmini ve Erken Uyarı Sistemi projesine de değinerek, “2027 yılında tamamlamayı planladığımız bu sistemle, kuraklık öncesinde tarım, içme suyu, turizm ve sanayi gibi sektörlere erken uyarılar vererek kuraklığın olumsuz etkilerini en aza indirmeyi amaçlıyoruz" dedi.
Ulusal Su Kurulu
Genel Müdürümüz Sayın Afire SEVER, programda Ulusal Su Kurulu'nun çalışmaları hakkında da bilgi verdi:
“İklim değişikliğinin etkilerinin giderek arttığı günümüzde taşkın ve kuraklık gibi risklerin yönetilmesi, su kaynaklarımızın güvenliği ve sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahip. Bu doğrultuda, 29 Kasım 2023 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan düzenleme ile kurulan Ulusal Su Kurulu, ülkemizin su politikalarını belirleyen en üst düzey karar alma mekanizması olarak faaliyet göstermektedir.
Kurul, kurumlar arası koordinasyonun sağlanması, mevzuat ve politika belgelerinin geliştirilmesi, sınıraşan sularla ilgili iş birliklerinin değerlendirilmesi sınıraşan sular ve uluslararası işbirliğinin değerlendirilmesi ile yenilikçi yaklaşımların su yönetimine entegrasyonu gibi geniş bir yelpazede çalışmalarını yürütmektedir.
Diğer taraftan, 81 ilde İl Su Kurulu ve 25 havzada Havza Su Kurulu toplantıları düzenlenmekte; havza ve yerel ölçekte alınan kararlar Ulusal Su Kurulu'nda değerlendirilerek ulusal politikaların oluşturulmasına katkı sağlamaktadır. Bu yapı sayesinde hem havza bazlı hem de ulusal düzeyde entegre ve kapsayıcı bir su yönetimi anlayışını hep birlikte inşa ediyoruz" diyerek sözlerini tamamladı.