İçme suyu arıtma tesisleri, halk sağlığının korunması açısından hayati öneme sahiptir. Bu tesislerin doğru ve verimli şekilde işletilmesi ise su kaynaklarının verimli ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması bakımından büyük önem taşır.

​Türkiye'deki İçme Suyu Kaynaklarının ve Arıtma Tesislerinin Değerlendirilmesi

Ülkemiz genelinde TUİK verilerine göre toplam 784 adet içme suyu arıtma tesisi bulunmaktadır. Söz konusu içme suyu arıtma tesisleri kapasite ve içmesuyu kaynağı gibi unsurlar dikkate alınarak önceliklendirilmiştir ve aşamalara bölünmüştür. Bu doğrultuda söz konusu tesislere yönelik ilk çalışma “Türkiye'deki İçme Suyu Kaynaklarının ve Arıtma Tesislerinin Değerlendirilmesi Projesi" kapsamında 2017 yılında tamamlanmıştır. Faz 1 çalışması kapsamında içme suyu temin edilen yerüstü su kaynaklarında kalite izlemesi yapılmış ve 193 adet içme suyu arıtma tesisi yerinde incelenmiştir. Analiz sonuçları ve yerinde inceleme raporları bir arada değerlendirilerek 193 adet içme suyu arıtma tesisinin revizyon ihtiyaçlarının belirlediği, bütün yapılan çalışmaları içeren Tesis Değerlendirme Raporları hazırlanmıştır. Bu raporlar belediyeler ile paylaşılarak özellikle yüksek çıkan su kalitesi parametreleri açısından su temin edilen kaynakların takip edilmesi ve ihtiyaç duyulan revizyonların içme suyu arıtma tesislerinde yapılması gerektiği bildirilmiştir.

İçme suyu arıtma tesislerine yönelik çalışmanın 2. fazı 08.01.2024 tarihinde başlatılmıştır. Çalışmanın süresi 750 iş günü olup projenin bitiş tarihi 23.01.2026 tarihinde olacak şekilde planlanmıştır.  Bu çalışma ile içme suyu temin edilen hem yerüstü sularının hem de yeraltı sularının kalitesi izlenmiştir. Bu kapsamda 70 adet içme suyu arıtma tesisinin revizyon ihtiyaçlarının belirlediği, bütün yapılan çalışmaları içeren Tesis Değerlendirme Raporları hazırlanmaktadır. Bu proje kapsamında ilk aşamada incelenmeyen içme suyu arıtma tesisleri öncelikle değerlendirmeye alınmaktadır. Ayrıca, ilk çalışmada çıkış suyu kalitesini sağlamayan tesislerin güncel durumu da değerlendirilecektir.

Faz 1 sürecinde  41 konvansiyonel parametrenin yanı sıra 89 mikrokirletici parametre ile 5 adet biyolojik parametrenin takibi yapılmıştır. İzlenen bu parametrelerden 99 parametre, 06.07.2019 tarihli ve 30823 sayılı İçme Suyu Temin Edilen Suların Kalitesi ve Arıtılması Hakkında Yönetmelik'e aktarılmıştır. Faz 2 kapsamında ise mezkûr Yönetmelik'in Ek-1'inde yer alan 99 parametrenin yanı sıra Nehir Havza Yönetim Planları içeriğinde yer alan su kalitesi izleme sonuçlarında tespit edilen mikrokirleticiler ve endokrin bozucu kimyasallar da dahil olmak üzere 160 adet parametrenin izlemesi yapılmıştır.

​​​ 

Tesis Personelinin Eğitimi için Sertifika Programı

Faz 2 projesi kapsamında içme suyu arıtma tesislerinin verimli ve mevzuata uygun şekilde işletilmesi maksadıyla istihdam edilecek personelin eğitimi için sertifika programı mevzuat altyapısı, sertifika eğitim içeriğinin ve çevrimiçi eğitim platformunun hazırlanması hedeflenmektedir.

“Sertifika Programı"nın oluşturulması, içme suyu kaynaklarının korunması ve içme suyu arıtma tesislerinin verimli şekilde işletilmesi çalışmalarında belediyelere yol gösterici olacaktır.

Avan Proje Onayları

​10/07/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 421 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan "İçme ve kullanma suyu arıtma tesislerinin tasarım esaslarını, normlarını ve kriterlerini belirlemek, projeleri onaylamaya yetkili kurum ve kuruluşları tespit etmek, tesisleri işletecek elemanların eğitimlerini temin etmek, sertifikalarını vermek" ve 06/07/2019 tarihli ve 30823 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İçme Suyu Temin Edilen Suların Kalitesi ve Arıtılması Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Yeni yapılacak ya da revize edilecek olan içme suyu arıtma tesislerinin proses onayının usul ve esasları Bakanlık tarafından genelge ile belirlenir. İçme suyu arıtma tesisi uygulama projelerinin arıtma proseslerine ilişkin kısımlarının onayı Bakanlıkça yapılır." hükmüne istinaden 07.05.2020 tarihli ve 2020/1 sayılı İçme Suyu Arıtma Tesisleri Proje Onay Genelgesi hazırlanmıştır.

​ ​

Bahse konu Genelge kapsamında kapasitesi 2.000 m³/gün ve üzeri olan içme suyu arıtma tesisleri için avan projeleri (ön proje) hazırlandıktan sonra Genel Müdürlüğümüz onayına sunulur. Avan projeler, Genel Müdürlüğümüzce onaylandıktan sonra içme suyu arıtma tesislerinin uygulama projeleri hazırlanır.​

İçme Suyu Arıtma Tesislerinin Verimli İşletilmesi İçin Yapılması Gerekenler

İçme suyu arıtma tesislerinin daha verimli işletilmesi temel olarak;

   -İçme suyu arıtma tesisleri girişinde ve çıkışında düzenli izlemelerin yapılmasına,

   -İçme suyu kaynağında kirlilik konsantrasyonun minimize edilmesine,

   -İçme suyu arıtma tesislerinde tesisin optimizasyonun (arıtım yönteminin en uygun hale getirilmesi) yapılmasına,

   -Tesislerin kalifiye personelce işletmesine bağlıdır.

​