Yakınsama Girişimi Ulusal Başlangıç Çalıştayı; Tarım ve Orman Bakanlığı, BM Gıda Sistemleri Ulusal Diyalog Koordinasyon Ofisi (NCO) (AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü) ve BM Gıda Sistemleri Koordinasyon Merkezi tarafından BM Gıda ve Tarım Örgütü Türkiye Ofisi iş birliği ve BM Avrupa ve Orta Asya Sürdürülebilir Gıda Sistemleri Konu Bazlı Koalisyonu (IBC-SFS) ile BM Türkiye Mukim Koordinatörlüğü desteğiyle 10-12 Aralık 2024 tarihlerinde İstanbul'da düzenlendi.
Bu kapsamda, 4. pilot ülke olarak seçilen Türkiye, Yakınsama Girişimi çerçevesinde ulusal, iklim değişikliği etkileri ve tarım-gıda sistemleri arasındaki kesişimi tartışmak için üç gün boyunca kamu kurumlarından, özel sektörden, akademiden 60'a yakın üst düzey temsilci ve uzmanı bir araya getirdi.
Yakınsama Girişimi (Convergence Initiative), gıda sistemleri dönüşümü ve iklim eylemi süreçlerini uyumlu hale getirmeyi amaçlayan küresel bir girişimdir. Bu girişim, ülkelerin 2030 Gündemi ve Paris İklim Anlaşması kapsamındaki hedeflerine ulaşmalarını desteklemek için, Ulusal Katkı Beyanları (NDC'ler), ve gıda sistemleri dönüşüm yol haritalarının entegrasyonunu teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Özellikle iklim değişikliğinin tarım-gıda sistemleri üzerindeki etkilerini ele alarak dayanıklılık, sürdürülebilirlik ve kapsayıcılığı artırmayı hedeflemektedir.
Üç günlük çalıştay, gıda sistemlerinin dönüşümü (FST) ve iklim eylemi (CA) gündemlerini uyumlu hale getirerek Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) ve Türkiye'nin Paris Anlaşması kapsamındaki uzun vadeli ulusal stratejilerini desteklemeyi amaçladı. Hükümet temsilcileri, akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası kuruluşların katıldığı çalıştayda, gıda güvenliği, su yönetimi, biyolojik çeşitlilik ve iklim dayanıklılığı gibi konular ele alındı.
Çalıştayın ilk günü; girişimin önemini vurgulayan önemli isimlerin konuşmalarıyla başladı. Ülkemiz BM Gıda Sistemleri Ulusal Diyalog Koordinatörü, AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Ferhat Çolak, açılış konuşmasında, iklim eylemi ile gıda sistemlerinin entegrasyonu için mevcut çalışmaların ve boşlukların bu etkinlik kapsamında ele alınacağını belirtti. Çolak, 2021 yılında Birleşmiş Milletler Gıda Sistemleri Zirvesi (UNFSS) çerçevesinde Bakanlığın Ulusal Diyalog Koordinatörü olarak önemli bir rol üstlendiğini ve bu kapsamda Sürdürülebilir Gıda Sistemlerine Doğru Ulusal Yol Haritası'nı başarıyla hayata geçirdiklerini ifade etti. Ayrıca, bu yol haritasının Türkiye'nin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'na ulaşma yolunda stratejik bir rehber olduğunun altını çizdi.
Konuşmasında, Türkiye'nin geniş tarımsal üretim potansiyeline rağmen, iklim değişikliğinin tarım ve gıda sistemleri üzerinde derin etkiler yarattığını vurgulayan Çolak, su kaynaklarının etkin kullanımı ve sürdürülebilir tarım uygulamalarının önemine dikkat çekti. Çalıştayın, Ulusal Gıda Sistemleri Yol Haritası ve iklim planlarını uyumlu hale getirme çabalarına katkı sunacağını belirten Çolak, tüm paydaşların katılımıyla oluşturulacak Yakınsama Eylem Planı'nın, hem Türkiye'nin ihtiyaç ve önceliklerini karşılayacağını hem de uluslararası iş birliğinde örnek teşkil edeceğini ifade etti.
BM Gıda Sistemleri Ulusal Koordinasyon Ofisinden, Daire Başkanı Özge İmamoğlu konuşmasında; Türkiye'nin, gıda sistemleri ve iklim stratejilerini uyumlaştırma konusunda ön saflarda yer aldığını ve bu çalıştayın, ulusal önceliklerimizi ve küresel taahhütlerimizi yansıtan sürdürülebilir bir gelecek inşa etme yolunda önemli bir adımı temsil ettiğini belirtti. İmamoğlu ayrıca, Türkiye'nin Sürdürülebilir Gıda Sistemleri Yol Haritası ve Yakınsama Eylem Taslağının Hedefleri konusunda sunumlar gerçekleştirdi ve Koordinasyon Merkezi ile beraber katkı ve değerlendirmelerde bulundu.
Açılış konuşmalarında söz alan diğer katılımcılar ise şunları vurguladı:
Dr. Ayşegül Selışık, FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı
“Gıda güvenliği ve iklim dayanıklılığının kesişim noktasında Türkiye, liderlik örneği sergiliyor. Bu çalıştay, gıda ve iklim politikalarını entegre etme kararlılığımızın bir göstergesi ve küresel hedeflere katkı sağlayacak uygulanabilir çözümler geliştirmeyi amaçlıyor."
Dr. Babatunde Ahonsi, BM Türkiye Mukim Koordinatörü: “Yakınsama Girişimi, farklı gündemleri ortak bir amaç için birleştirmek adına cesur bir adımdır. Türkiye'nin bu girişime katılımı, bölgesel ve küresel çabalar için bir modeldir. Çalıştay, yenilikçi çözümleri ve dayanıklılığı artıracak iş birliklerini geliştirmek için bir katalizör görevi görecektir."
Dr. Tuğba Dinçbaş, İklim Değişikliği Başkan Yardımcısı:
“İklim değişikliğiyle mücadele, gıda sistemlerini çözümün merkezine yerleştiren bütüncül bir yaklaşım gerektirir. Türkiye'nin bu girişime katılımı, karmaşık zorlukların iş birliği ve stratejik politikalarla ele alınmasındaki kararlılığını göstermektedir."
Keigo Obara, IBC-SFS Sekretaryası Üyesi:
“Türkiye'nin gıda ve iklim politikalarını uyumlu hale getirme konusundaki kararlılığı, iş birliğinin gücünü göstermektedir. Bu çalıştayın çıktıları yalnızca Türkiye'nin ulusal çıkarlarına hizmet etmekle kalmayacak, aynı zamanda diğer ülkeleri sürdürülebilir kalkınma için entegre yaklaşımlar benimsemeye teşvik edecektir."
Dr. Khaled Eltaweel, BM Gıda Sistemleri Koordinasyon Merkezi Kıdemli Program Koordinatörü:
“Bu çalıştay sadece ulusal bir çaba değil, aynı zamanda küresel bir dönüm noktasıdır. Türkiye'nin Yakınsama Girişimi'ndeki liderliği, gıda ve iklim zorluklarına yönelik yenilikçi yaklaşımların önünü açıyor."
Üç gün süren çalıştayda, çeşitli oturumlar düzenlendi. Genel Oturumlarda alanında uzman katılımcılar sunumlar gerçekleştirdi. Tartışma Oturumlarında; NCO ve Koordinasyon Merkezi temsilcileri, yönelttikleri yönlendirici sorularla, oluşturulması planlanan Yakınsama Eylem Planına yön verecek Yakınsama Eylem Taslağını (CAB) tartışma imkanı yarattı. CAB'ın 4 sütunu özelinde, ülke önceliklerini gözeterek, Yakınsama Vizyonu ve Hedefleri, müdahale alanları, kilometre taşları ve izleme-değerlendirme süreçleri üzerine görüşlerini aktardılar.
Son gün, Türkiye'nin önceliklerini yansıtan Yakınsama Eylem Taslağı'nın (CAB) ilk taslağı hazırlandı ve değerlendirmeye sunuldu. Çalıştay , David Nabarro (4SD Stratejik Danışmanı) tarafından yapılan kapanış konuşmasıyla sona erdi:
“Katılımcılar, gıda sistemleri ve iklim eylemini yerel ve ulusal düzeyde birleştirmenin aciliyetini ve önemini fark ettikleri için çalıştaya tam katılım gösterdiler. Türkiye'nin çabaları, küresel en iyi uygulamalara ilham verebilecek iddialı ve uygulanabilir bir yol haritası oluşturuyor."