​

Diğer Birleşmiş Milletler (BM) Kuruluşları


DÜNYA GIDA PROGRAMI

(WORLD FOOD PROGRAMME-WFP)

 

 Kuruluş Tarihi                     :1965

Merkez                                  :Roma, İTALYA

Amacı                                    :Doğal afetler, savaşlar veya sivil çalışmalar gibi nedenlerle ani açlığa maruz kalan halk kitlelerine insani amaçlarla gıda yardımı sağlamak

Üyeler                                    :Uygulanan programlara ve çalışma bölgesine göre değişmekle birlikte 36 üye devlet

Genel Sekreter                      :David Beasley (2017-….) ABD vatandaşı

Bütçesi                                   :Yapılan katkılar ile belirlenmektedir.

Resmi Dili                              :İngilizce, Fransızca, İspanyolca ve Arapça

Türkiye ile İlişkileri              :Türkiye, WFP yönetim organı olan İcra Kurulu'na üye olmayıp, gözlemci durumunda çalışmalara katılmaktadır.

                                               -WFP Türkiye'den önemli satın almalar yapmaktadır.

                                               -WFP 2012 yılında özellikle Suriyeli mültecilere yönelik operasyonları yürütmek üzere ülkemizde bir ofis açmıştır.

 

1.Genel Bilgi

Bir yardım kuruluşu olan Dünya Gıda Programı (WFP), doğal afetler, savaşlar veya sivil çatışmalar gibi nedenlerle ani açlığa maruz kalan halk kitlelerine insani amaçlarla gıda yardımı sağlamak amacıyla kurulmuş bir örgüttür. Dünya Gıda Programının merkezi FAO ve IFAD gibi Roma İtalya'da yerleşik olarak bulunmaktadır.

Dünya Gıda Programı Merkezi


Örgüt, 1961 yılının Nisan ayında BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve BM Genel Kurulu'nun kabul ettikleri paralel kararlar ile üç yıllık deneme süresi ile kurulmuştur. Üç yıllık deneme süresinin sonunda, çalışmalarının gerekliliğinin kabul görmesi üzerine, 6 Aralık 1965'te FAO Konferansı'nda ve 20 Aralık 1965'te de BM Genel Kurulu'nda alınan kararlar uyarınca WFP, çok taraflı gıda yardımına ihtiyaç olduğu sürece faaliyet göstermek üzere süresiz olarak kurulmuştur.

WFP, FAO ile BM Genel Kurulu'nun kararları ile kurulmuş olduğundan, anılan iki örgütün üyesi olan ülkeler ile BM'nin diğer uzmanlık kuruluşlarının üyesi olan ülkeler WFP çalışmalarına katılabilmektedirler.

WFP'de oy hakkı olan ülkeler İcra Kurulu'na üye olan 36 ülkedir. Anılan

36 ülke değişime tabidir. Bu üyeler kurula listeler adına önerilerek Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) ve diğer 18 üyesi de FAO Konseyi tarafından seçilmektedir.

WFP'ye üye ülkeler 5 ana grupta toplanmıştır. Bunlar: A, B, C, D ve E gruplarıdır. Bu gruplarda bulunan ülkeler şu şekilde listelenmişlerdir:

A: Afrika ülkeleri

B: Asya ülkeleri

C: Orta ve Güney Amerika ülkeleri

D: Donör ülkeler (Türkiye de bu listedeki ülkelerin çalışmalarını takip etmektedir)

E: Doğu Avrupa ülkeleri

1.1.  Görevleri

WFP çalışmalarını 7 temel alanda yürütmektedir:
- Dayanıklılığın artırılması,
- Acil durum yardımları (Acil ihtiyaçları karşılamaya yönelik gıda yardımları)
- İnsani yardım ve hizmetler
- Gıda yardımı: nakdi ve ayni
- Ülke kapasitelerinin geliştirilmesi
- Güney-Güney İşbirliği
- Operasyonel veri tabanı (Ulaşım altyapısını düzeltmeyi, acil ve süregelen yardım ihtiyaçları için gıda yardımının etkin bir şekilde dağıtımını sağlamayı amaçlayan yardımlar)

WFP, dünya genelindeki çalışmaları ve verileriyle yıllık olarak dünya açlık haritasını çıkarmakta ve bu sayede toplumların ihtiyaçları belirlenerek öngörülen projeler buna göre uygulamaya koyulmaktadır.

1.2.  Maddi Kaynaklar

WFP, insani amaçlı yardım projelerinin finansmanını tamamen gönüllü katkılar ile sağlamaktadır. Bağışlar 3 şekilde yapılmaktadır:
• Nakdi
• Un, fasulye, yağ, tuz ve şeker gibi gıdalar
• Gıdayı üretmek, depolamak ve pişirmek için gerekli öğeler–mutfak aletleri, tarımsal aletler ve depolar

2. WFP'nin Türkiye ile İlişkileri

Türkiye WFP'nin İcra Kurulu (mevcut durumda Türkiye Kurul'a üye olmayıp, gözlemci statüsündedir) çalışmalarına katılım sağlamaktadır. Ayrıca, donör ülkeleri kapsayan D listesi grubu üyesi olarak, anılan grubun çalışmaları takip edilmektedir.

2011-2012 yıllarında Suriye krizinin başlaması üzerine WFP 2012 yılında mültecilere yönelik operasyonları yürütmek üzere ülkemizde bir ofis açmıştır. WFP Türkiye Ofisi, sığınmacılara yönelik uygulamakta olduğu yardım programının büyümesiyle 2016-2017 yıllarında Türkiye'deki mevcudiyetini büyütmüş olup halihazırda ülke ofisine ilaveten 3 bölge ofisi (Ankara, İstanbul, Gaziantep) ve saha ofisleri (İzmir, Urfa, Hatay) ile faaliyetlerini sürdürmektedir.

WFP'nin, gıda güvenliği ve açlık açısından nispeten iyi durumda olan Türkiye'ye yönelik herhangi bir programı olmayıp, ülkemizde sadece mültecilere yönelik olarak Türk Kızılayı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, AFAD, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü gibi devlet kuruluşları ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. WFP'nin Türkiye'deki faaliyetleri aşağıdaki 3 grupta kategorize edilebilir;

- Kamplarda yaşayan Suriyeli mültecilere yönelik program (e-gıda kartı)
- Kamp dışında yaşayan mültecilere yönelik program (Sosyal Uyum Yardım Programı)
- WFP operasyonları için gıda alımı

Türkiye'nin stratejik konumu çerçevesinde, gıda maddesi alımı ve taşıma konularındaki kapasitesi de kuruluş açısından önem arz etmektedir.

WFP, 1993 yılından beri Türkiye'den değişik miktar ve tutarlarda bakliyat, buğday unu, buğday, bitkisel yağ, yüksek kalorili bisküvi ve bulgur satın almış ve bu malzemeyi Orta ve Uzak Doğu, Balkanlar, Kafkaslar ve Afrika'nın tüm bölgelerine acil gıda yardımı sevkiyatında kullanmıştır. 2010 yılında, toplam gıda alımlarının % 3,2'lik kısmına denk gelen 40,5 milyon ABD doları tutarındaki gıda alımını Türkiye'den yapmıştır. Türkiye, WFP'nin geleneksel tedarikçisi olarak tanınmakla birlikte bu alımlar 2011 yılı itibariyle artış göstermiştir.

Kuruluş alım stratejisi çerçevesinde, tahıl ve bakliyatların yanı sıra, besin değeri yüksek ama taşıma kolaylığı ve maliyeti bakımından hacmi düşük ürünler (enerji bisküvisi gibi) ile çocukların sağlıklı beslenmesini sağlamaya yönelik ürünler üzerinde durmaktadır. Bu kapsamda, WFP'nin Türkiye'den alımlarının % 42'sini bitkisel yağlar, % 22'sini buğday unu, % 18'ini bulgur, % 10'unu makarna ve % 7'sini bakliyat oluşturmaktadır.

3. Önemli Ülkelerin Politikaları ve WFP'nin Diğer Kuruluşlarla İlişkileri

Hükümetler, Dünya Gıda Programı için temel fon kaynakları olup, katkılar gönüllülük esasına dayanmaktadır. Ayrıca özel sektör ve STK'lar da işbirliği programlarıyla kuruluşa ayni ve nakdi katkı sağlayabilmekte ve ortak faaliyetler üstlenmektedirler.  

Genel itibariyle ülkelerin etkinliklerinin katkılarıyla orantılı olduğu göze çarpmaktadır. En büyük donör olan ABD'yi, Avrupa ülkeleri, Japonya ve Kanada takip etmektedir. Suudi Arabistan genelde en çok katkıda bulunan ülkeler arasında yer almakla birlikte, katkılarını proje bazında gerçekleştirmemeyi tercih etmektedir.

WFP'nin gıda bağışı yapan bir Kuruluştan nakit temelli yardım yapan bir Kuruluşa dönüştürülmesi yönünde yoğunlaştığı görülmekte olup, zaman zaman üye ülkeler tarafından IFAD ve FAO gibi kurumların ilgi alanına taşılmaması konusunda uyarıda bulundukları anlaşılmaktadır. Örgütün FAO, IFAD ve UNICEF gibi Kuruluşlarla iyi bir işbirliği yaptığı ve 'Tek BM' yaklaşımına (Ülkelerdeki BM kurumlarının tek çatı altında faaliyet göstermesi) pozitif yaklaştığı, bu çerçevede de Tanzanya, Cezayir, Kamboçya Tacikistan ve Burma gibi ülkelerde 'Yerleşik Koordinatör' sistemine katkıda bulunmakta olduğu anlaşılmaktadır.

Resmi web sitesi:     https://www.wfp.org/


DÜNYA GIDA GÜVENLİĞİ KOMİTESİ (CFS)

 COMMITTEE ON WORLD FOOD SECURITY

Kuruluş Tarihi    : 1974
Merkez    : Roma, İtalya
Amacı                    :
• Tüm dünyada gıda güvenliği ve beslenmenin sağlam     temellere oturtulması için oluşturulan politikalarda, çok paydaşlı ve kapsayıcı bir yaklaşımın benimsenmesi ile bu politikaların oluşturulmasına katkı sağlanması
• Gıda güvencesine küresel bir yaklaşım getirilmesi,
• Politikaların yakınlaştırılmasının teşvik edilmesi,
• Ulusal ve bölgesel düzeyde destek, danışmanlık ve koordinasyon sağlanması
• Hesap verilebilirliğin teşvik edilmesi ve en iyi uygulamaların paylaşılması
• Gıda güvenliği ve beslenme için küresel düzeyde stratejik bir çerçeve geliştirilmesi
Üyeler : 130 Üye Ülke
Başkan : Mario Arvelo

Genel Bilgi

Dünya Gıda Güvenliği Komitesi (CFS) 1974 yılında Roma'da düzenlenen Dünya Gıda Konferansında alınan kararla BM Genel Kurulunca kurulmuştur. Hükümetlerarası bir yapıda, gıda güvenliği politikalarını gözden geçirmek ve takip etmek için yapılandırılmış bir BM Forumudur. Komite, gıda güvenliği ve beslenme odaklı tüm paydaşların bir arada çalışacağı en kapsamlı uluslararası ve hükümetlerarası forum olmayı amaçlamaktadır. BM Genel Kurul kararları çerçevesinde gerekli politik kararları koordine eder, dünya gıda durumundaki gelişmeleri izler. FAO Konsey'in çalışmalarına yardımcı olur. Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC) ve FAO Konferansı aracılığıyla BM Genel Kuruluna rapor verir.

2008 yılında dünyayı etkisine alan gıda krizini takiben 2009 yılında CFS, gıda güvenliği ve beslenme üzerine diğer paydaşların seslerinin de küresel ölçekte duyulması için kısa süreli krizleri ve uzun dönemli yapısal sorunları ele almak üzere bir reform sürecinden geçmiştir.

2009 yılına kadar Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)'nün bir Alt Komitesi olarak faaliyet gösteren (CFS), bu süreçten sonra özerk yapılandırılmıştır.

CFS, bu reformla daha geniş bir paydaş grubunu kapsayarak ve gıda güvensizliğini azaltacak politikaları destekleme yeteneğini artırarak daha etkin olmayı amaçlamıştır. Gıda güvenliğini sağlayacak ülke önderliğindeki süreçleri desteklemek için koordineli bir şekilde çalışmayı planlayan kuruluşun faaliyet çerçeve programı:

• Gıda güvenliğine küresel bir yaklaşım getirmek,
• Politikaların yakınlaştırılmasının teşvik edilmesi,
• Ülkelerin ve bölgelerin desteklenmesi ve tavsiyelerde bulunulması,
• Ulusal ve bölgesel düzeyde koordinasyon sağlanması,
• Hesap verilebilirliğin teşvik edilmesi ve en iyi uygulamaların paylaşılması,
• Gıda güvenliği ve beslenme için küresel düzeyde stratejik bir çerçeve geliştirilmesi

Reforma giden CFS aşağıdaki katılımı genişleterek aşağıdaki hedefleri gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır.
• Dünya gıda sistemindeki tüm paydaşlara söz hakkı verilmesi,
• Kapsayıcı olma ile görüş ve deneyim alışverişinin teşvik edilmesi,
• Gözleme dayalı bulgular ve bilimsel analizlere dayanması ve
• Açlığı azaltmaya yönelik faaliyetlerin etkinliğinin izlenmesi.

Komite, Ekonomik ve Sosyal Konsey aracılığıyla BM Genel Kuruluna ve BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Konferansına rapor vermektedir. Finansman, temelde, eşit olarak FAO, Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD) ve Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından karşılanmaktadır. CFS Gıda Güvenliği ve Beslenme Üzerine Üst Düzey Paneli (HLPE) ile CFS Sivil Toplum Mekanizması tamamen gönüllü katkılar ile finanse edilmektedir.

Komite çalışmalarına, BM kuruluşları ve organlarından temsilciler, Sivil Toplum Mekanizması kapsamında, yüzlerce sivil toplum örgütü, Özel Sektör Mekanizması kapsamında 11 uluslararası özel sektör birliği, sivil toplum kuruluşları ile 500'den fazla bağımsız şirket ve CFS Genel Kurulunda bulunan üzerinde delegeler dâhil olmaktadır.

Komitenin çalışmaları ve etkinlikleri, takip eden başlıklar altında yürütülmektedir;

• Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
• Beslenme
• Kırsal Dönüşüm
• Uzun Süreli Krizler
• Sorumlu Tarımsal Yatırımlar
• Kullanım Hakkı üzerine Gönüllü Rehber İlkeler
• Küçük Çiftçiler
• Kadınların Desteklenmesi
• Gençlerin Desteklenmesi
• Küresel Stratejik Çerçeve
• İş Programı
• İzleme

CFS Tarafından Yapılan Son Çalışmalar:

Dünya Gıda Güvenliği Komitesi (CFS) 2050 yılında 9.8 milyar olacağı tahmin edilen dünya nüfusunun beslenme ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için tarımsal üretimin arttırılması kadar üretimin ve yatırımların sürdürülebilir olmasına, küçük aile çiftçiliğinin desteklenmesine, her bireyin ve özellikle nüfusun en savunmasız kesimleri için gıda güvencesinin teminine öncelik vermektedir.

Bu çerçevede Dünya Gıda Güvenliği Komitesi (CFS)'nce hazırlanan son çalışmalar ve belgeler şunlardır:

• Uzun Dönemli Krizlerde Gıda Güvencesi ve Beslenme İçin Faaliyet Çerçevesi (FFA, 2015)
• Ulusal Gıda Güvencesi Bağlamında Arazi Kullanım Hakkı, Balıkçılık ve Ormanların ve Sorumlu Yönetimine İlişkin Gönüllü İlkeler (VGGT, 2012)
• Tarım ve Gıda Sistemlerinde Sorumlu Yatırım İlkeleri (RAI, 2014)
• Gıda Güvencesi ve Beslenme İçin Küresel Stratejik Çerçeve (GFS, 2016)
• Ulusal Gıda Güvencesi Bağlamında Yeterli Gıda Hakkının Aşamalı Gerçekleşmesinin Desteklenmesine İlişkin Gönüllü İlkeler (VGRTF, 2009)

CFS 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi çerçevesinde bütün çalışmalarını Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine entegre ederek sürdürmektedir. Bu bağlamda halen 2017 yılında başlayan kırsal dönüşüm ve kentleşme sürecindeki toplumun gıda güvencesi ve beslenmesine ilişkin çalışmalar geliştirilmektedir.

Yapısı

 CFS, üyeler, katılımcılar ve gözlemcilerden oluşmaktadır. Komite üyeliği, FAO, IFAD ve WFP üyesi olan tüm devletler ile BM'ye üye olup da FAO'ya üye olmayan devletlere açıktır.

Katılımcılar, BM kuruluşları ve organları, sivil toplum kuruluşları ile ağları, uluslararası tarımsal araştırma sistemleri, uluslararası veya bölgesel finans kuruluşları ve özel sektör kuruluşları ile özel hayır kuruluşları temsilcilerinden olabilmektedir. CFS, çalışmaları ile ilgili diğer ilgili kuruluşları, bütün toplantıları veya belirli gündem maddelerini gözlemlemesi için davet edebilir.

CFS, küresel, bölgesel ve ulusal ölçeklerde tüm paydaşları kapsayıcı bir şekilde Büro, Danışma Grubu, Genel Kurul, HLPE ve Sekretaryadan oluşmaktadır.

Bürosu ve Danışma Grubu

Büro, CFS'in icra koludur. Bir Başkan ve Afrika, Asya, Avrupa, Latin Amerika ve Karayipler, Yakın Doğu, Kuzey Amerika ve Güneybatı Pasifik bölgelerinden 12 üye ülkenin temsilcilerinden oluşmaktadır. Büro, iki yıllık süreler için seçilmektedir ve 2018-2019 dönemi için Mario Arvelo, FAO Dominik Daimi Temsilcisi Başkanlık etmektedir.

Danışma Grubu;

• BM kuruluşları ve diğer BM organları,
• Özellikle küçük çiftçiler, balıkçılar, çobanlar, arazisi olmayanlar, kentli yoksullar, tarım ve gıda çalışanları, kadınlar, gençler, tüketiciler ve yerli halkı temsil eden sivil-toplum örgütleri,
• Uluslararası tarımsal araştırma enstitüleri,
• Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu, bölgesel kalkınma bankaları ve Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası ve bölgesel finans kuruluşları ve
• Özel sektör teşekkülleri ile hayır kuruluşları 

olmak üzere 5 farklı CFS katılımcısı kategorisinin temsilcilerinden oluşmaktadır.

Danışma Grubu, özellikle de bölgesel, alt-bölgesel ve yerel düzeyde farklı paydaşlar ile bağlantıları ve süregelen çift yönlü bilgi alışverişini sağlamak için Büro'ya destek olmaktadır.

Genel Kurul

Gıda güvenliği konularında küresel düzeyde karar alma, müzakere etme, koordinasyon sağlama, alınan derslerden faydalanma ve tüm paydaşların bir noktada birleşmesini sağlayan merkezi organ olan Genel Kurul, yılda bir kez toplanmaktadır.

Gıda Güvenliği ve Beslenme Üst Düzey Uzmanlar Paneli

Gıda Güvenliği ve Beslenme Üst Düzey Uzmanlar Paneli (HLPE) Ekim 2009'da oluşturulduğundan bu yana, bağımsız, bilime dayalı analizlerde bulunup, tavsiyeler üreterek CFS çalışmalarının önemli bir parçasını teşkil etmektedir. HLPE'nin raporları, bulguları ve tavsiyeleri, CFS politikalarına temel oluşturmaktadır. HLPE, Yönlendirme Komitesi ile proje bazlı gıda güvenliği ve beslenmeye ilişkin hususların analizi ve raporlamasına istinaden faydalanılacak bir uzmanlar listesi olmak üzere iki bileşenden oluşmaktadır.

Sekretarya

CFS Daimi Sekreteryası, FAO, IFAD ve WFP personelinden oluşmaktadır ve Roma'da FAO'da bulunmaktadır. Sekreteryanın temel görevi, Genel Kurul, Büro ve Danışma Grubu ile HLPE çalışmalarını desteklemektir.

Türkiye ile İlişkileri

Türkiye, 2008-2009 döneminde Dünya Gıda Güvenliği Komitesi Başkan Yardımcılığı görevini üstlenmiştir.

Resmi web sitesi: http://www.fao.org/cfs/cfs-home/en


CODEX ALIMENTARIOUS

FAO/WHO GIDA KODEKSİ KOMİSYONU (CAC)

Kuruluş Tarihi : 1961
Merkez         : Roma. İTALYA
Amacı : 
• Tüketici sağlığını korumak,
• Gıda sanayiine rehberlik etmek ve dünya gıda ticaretini kolaylaştırmak üzere gıda maddelerinin taşıması gereken asgari kalite ve hijyen kriterlerinin belirlenmesi,
• Dünyada gıda ile ilgili uygulamaların sağlık ve teknoloji yönünden standartlaştırılması
Üyeler : 188 Üye Ülke + Avrupa Birliği + 221 Kodeks Gözlemcisi Kuruluşlar
Genel Sekreter : Tom Heilandt
Resmi Diller : İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Çince, Arapça ve Rusça

Genel Bilgi

Gıda Kodeksi  Komisyonu (CAC) Birleşmiş Milletler  Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından 1961 yılında kurulmuş olup, 1962 yılında Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) katılımıyla müşterek bir yapılanmaya gidilmiştir.

Kuruluşun temel hedefleri; tüketici sağlığını korumak, gıda sanayiine rehberlik etmek ve dünya gıda ticaretini kolaylaştırmak üzere gıda maddelerinin taşıması gereken asgari kalite ve hijyen kriterlerinin belirlenmesi ve dünyada gıda ile ilgili uygulamaların sağlık ve teknoloji yönünden standartlaştırılmasıdır. Kuruluşun bu amaçla hazırladığı dokümanlar tüm dünya ülkeleri için güvenli gıda üretiminde referans olarak kullanılmaktadır. Gönüllü referans  standartlardan oluşan Gıda Kodeks standartları ülkeler için uygulanması zorunlu standartlar olmamakla birlikte ülkeler ulusal standartlarını hazırlarken kodeks standartlarını dikkate almaktadırlar. Diğer taraftan Gıda Kodeksi gıda güvenliği ve tüketicilerin korunmasına ilişkin anlaşmazlıkların çözümünde Dünya Ticaret Örgütü (WTO) tarafından uluslararası referans standardı olarak tanınmaktadır.

Komisyonun icra organı olarak faaliyet gösteren Yürütme Komitesi (Executive Committee), Komisyon çalışmalarına genel yönetim için tavsiyelerde bulunmakta ve kararlar almaktadır. Kodeks Komiteleri bu prensipleri dikkate alarak iş programlarını ve öncelik gerekçelerini hazırlarlar. Komite grupları, buna göre, her yıl belirli programlarda toplanmakta ve kabul edilen çalışmaları yürütmektedirler. Gıda Kodeksi Komisyonunun (CAC) temel görevlerinden biride gıda standartlarının hazırlanması ve Gıda Kodeksinde yayınlanmasıdır. Ulusal bir hükümet veya Komisyona bağlı alt komitelerden biri bir standardın hazırlanması veya revizyonu için teklif sunabilmektedir. Bir standardın teklif edildiği şekilde kabul edilip edilemeyeceğine Komiyon ya da Yürütme Komitesi karar verir. Standart taslağının hazırlanması Komisyon Sekretaryası tarafından gerçekleştirilerek  görüş ve değerlendirmeleri için üye hükümetlere ve uluslararası kuruluşlara iletilir. İlgili görüş ve değerlendirmeler  alt kuruluşlarda ele alındıktan sonra Komisyonun standart taslağını kabul etmesi halinde aşamalı prosedür çerçevesinde hükümetlerin değerlendirmesine açılır. Bu aşamayı da başarıyla tamamlayan bir standart taslağı Kodeks Standardı olarak kabul edilir. Standartların çoğunun hazırlanma süresi bir kaç yıl içinde gerçekleşmiştir. Komisyon tarafından kabul edilen kodeks standardı  Gıda Kodeksine eklenir. Standartların revize edilmesi için standartların ilk hazırlanmasındaki prosedürün aynısı  takip edilir.

Gıda Kodeksi Komisyonu (CAC) ayrıca tüketici sağlığının korunması ve gıda ticaretinde adil uygulamaların geliştirilmesi amacıyla gıda standartlarınının yanısıra uluslararası gıda klavuzları ve uygulama kodları da hazırlamaktadır.

Gıda ve gıda katkı maddeleri gittikçe artan oranda uluslararası alanda en fazla ticareti yapılan emtialar arasında yer almaktadır. Bununla birlikte küresel yem ve gıda arz zinciri sistemindeki değişiklikler, kaynak optimizasyon çabaları, gıda bilimi ve teknolojisindeki gelişmeler, iklim değişikliği ve tüketici sorunları gıda güvenliğine ve beslenmeye ilişkin Gıda Kodeksi Komisyonunun çalışma alanında yer alacak yeni mücadele alanları olacaktır.

FAO Gıda Kodeksi Komisyonu (CAC) çalışmalarını aşağıdaki alt kuruluşlar vasıtasıyla gerçekleştirmektedir.

Komiteler

Genel Kurul Komiteleri

Genel kurul komiteleri, tüm ürünlere ve ürün kategorilerine uygulanan Genel Standartlar, Kılavuz İlkeler ve Uygulama Kodları geliştirir. Bu belgelerde hijyenik uygulama, etiketleme, katkı maddeleri, muayene ve sertifikasyon, beslenme ve veteriner ilaçları ile böcek ilaçlarının kalıntıları ele alınmaktadır.

• Bulaşanlar Komitesi (Ev sahibi ülke; Hollanda)
• Gıda Katkı Maddeleri Komitesi (Ev sahibi ülke; Çin Halk Cumhuriyeti)
• Gıda Hijyeni Komitesi (Ev sahibi ülke; ABD)
• Gıda İthalat İhracat Sertifikasyon Sistemleri Komitesi (Ev sahibi ülke; Avustralya)
• Etiketleme Komitesi (Ev sahibi ülke; Kanada)
• Genel Prensipler Komitesi (Ev sahibi ülke; Fransa)
• Numune Alma ve Analiz Metotları Komitesi (Ev sahibi ülke; Macaristan)
• Özel Beslenme Amaçlı Gıdalar Komitesi (Ev sahibi ülke; Almanya)
• Pestisit Kalıntısı Komitesi (Ev sahibi ülke; Hollanda)
• Veteriner ilaç Kalıntısı Komitesi (Ev sahibi ülke; ABD)

Emtia Komiteleri

Kodeks emtia standartları, elma ve buğdaydan dondurulmuş balıklara ve şişelenmiş suya kadar yaklaşık 200 ticareti yapılan ürünün fiziksel ve kimyasal özelliklerini tanımlamaktadır.

• Tahıllar, Baklagiller ve Bitkisel Proteinleri İçeren Benzer Ürünler Komitesi (ABD),
• Katı-Sıvı Yağlar ve İlgili Ürünler Komitesi (Malezya),
• Balık ve Su Ürünleri Komitesi (Norveç),
• Taze Meyve ve Sebzeler Komitesi (Meksika),
• İşlenmiş Meyve ve Sebzeler Komitesi (ABD),
• Et Hijyeni Komitesi  (Yeni Zelanda),
• Süt ve Süt Ürünleri Komitesi (Yeni Zelanda),
• Şekerler Komitesi  (İngiltere), 
• Doğal Mineral Sular (İsviçre)
• Sebze Proteinleri (Kanada)
• Baharat ve Yemeklerde Kullanılan Bitkiler Kodeks


Bölgesel Komiteler

FAO/WHO Bölgesel Koordinasyon Komiteleri tarafından temsil edilen 6 Kodeks Bölgesi bulunmaktadır. Her Bölgesel Komite kendi bölgesinin gıda standartları ve gıda kontrolüne ilişkin problemlerini ve ihtiyaçlarını belirlemekle yükümlüdür. Ülkeler gıda kontrol altyapılarını güçlendirmek için gıda kontrolüyle ilgili mevzuata ilişkin konuları ve sorunlarıları bölgesel düzeyde ortak çalışmayla vurgulama fırsatı bulmaktadırlar.

• Afrika FAO/WHO Koordinasyon Komitesi
• Asya FAO/WHO Koordinasyon Komitesi
• Avrupa FAO/WHO Koordinasyon Komitesi
• Yakın Doğu FAO/WHO Koordinasyon Komitesi
• Latin Amerika ve Karayipler FAO/WHO Koordinasyon Komitesi
• Kuzey Amerika ve Pasifik FAO/WHO Koordinasyon Komitesi


Daimi Uzman Grupları/Komiteleri

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile  Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ortaklaşa yürütülen uluslararası bir uzman bilim komiteleri bulunmaktadır. Gıda Kodeksi Komisyonunun çalışmalarına bilimsel tavsiyeleriyle katkıda bulunan uzman kuruluşlar :

• Pestisit Kalıntısı Uzmanlar Kurulu (JMPR).
• Gıda Katkı Maddeleri Uzmanlar Kurulu (JECFA)
• Mikrobiyolojik Risk Değerlendirmesi Uzmanlar Kurulu (JEMRA)
• Ad-hoc Uzman Grupları / Komiteleri

Bu kuruluşlar uzun yıllardan beri devletler, endüstri ve araştırma merkezleri tarafından yaygın olarak kullanılan uluslararası kabul görmüş veriler üretmektedirler. Faaliyetleri sonucunda oluşturulan yayınlar uluslararası kabul edilen referans dokümanlardır.

 

Türkiye İle İlişkileri

Türkiye BM Gıda Kodeksi Komisyonuna 01 Ekim 1963 yılında üye olmuştur. Ülkemizin Gıda Kodeksi Komisyonu ile ilişkilerini yürütmede Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü kodeks kontakt noktası olarak görev yapmaktadır. Bakanlığımız Gıda Kodeksi Komisyonunun ilgili komitelerine katılmakta ve ulusal mevzuatın hazırlanmasında Gıda Kodeksi normlarını temel almaktadır.

Gıda Kodeksi Komisyonu normları uluslararası gıda ticaretinde mevcut ve oluşabilecek sorunların çözümünde esastır. Gerek üretimi gerekse de ihracatı açısından ülkemizin tarım ürünleri içerisinde önemli yer tutan fındık, antepfıstığı ve kuru incirin uluslararası ticaretindeki en önemli engel, düşük aflatoksin limitleri idi. İhracatımızın büyük oranda gerçekleştiği AB ülkelerinde düşük aflatoksin limiti nedeniyle ürünlerimiz zaman zaman geri gönderilmekteydi. Bu sorunu çözmek amacıyla Gıda Kodeksi Komisyonu Bulaşanlar Komitesinde ülkemiz başkanlığında fındık, badem ve antepfıstığında maksimum aflatoksin limitleri üzerine çalışma yürütülmüştür. Bu çalışma ile, aflatoksin limitleri işlenmiş ürünlerde 10 µg/kg (bu limit AB'de 4 µg/kg'dı), işlenmemiş ürünlerde ise 15 µg/kg (bu limit AB'de 10 µg/kg'dı) olarak kabul edilmiştir. Ayrıca fındık ihracatında yaşadığımız sorunları kuru incirde de yaşamamız nedeniyle, Gıda Kodeksi Komisyonunun ilgili komitelerinde ülkemizin önemli ihraç ürünlerinden olan incirde aflatoksin limitinin belirlenmesi ile ilgili çalışma başlatılmış ve yeni limitler belirlenmiştir. Diğer yandan, ülkemiz geleneksel ürünlerinden ayranın "Codex standardı"nın hazırlanması yönündeki talebimize karşılık, Avrupa Koordinasyon Komitesinde ayran bölgesel standardının hazırlanmasına karar verilmiş olup; bu çalışma da ülkemiz başkanlığında yürütülmektedir.  Ülkemizin, uluslararası yaklaşımlara müdahil olmak ve uluslararası ticarette söz sahibi olabilmek için Gıda Kodeksi Komisyonu ve ilgili Alt komite çalışmalarına katılım sağlaması büyük önem arz etmektedir. 2010 yılında İzmir'de gerçekleşen Bulaşanlar Kodeks Komitesi'ne ev sahipliği yapmamız ve 2012 yılında İstanbul'da gerçekleşen Ayran Fiziksel Çalışma Grubu toplantısını düzenlememiz ülkemizin uluslararası platformda prestijini yükseltmiş; uluslararası lobi faaliyetleri ve ülkemiz taleplerinin kabul ettirilebilmesi açısından büyük önem arz etmiştir.

Gıda Kodeksi Komisyonu resmi internet adresi:  

http://www.fao.org/fao-who-codexalimentarius/en/

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO)

WORLD HEALTH ORGANIZATION

Kuruluş Tarihi   : 1948
Merkez   : Cenevre, İSVİÇRE
Amacı           : Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Anayasası, WHO’nun amacının her bireyin mümkün olan en yüksek sağlık düzeyine ulaşması olduğunu belirtmektedir.  
Üyeler           : 194 Üye Ülke
Başkan   : Dr. Tedros Adhanom Ghebrevesus (2017-2022)    
Resmi Diller   : İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Çince, Arapça ve  Rusça

Genel Bilgi   

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Birleşmiş Milletler'in uluslararası kamu sağlığı ile ilgilenen uzman kuruluşudur. 7 Nisan 1948 tarihinde kurulmuştur ve öncelikli görevi Birleşmiş Milletler sistemi içerisinde uluslararası sağlığı yönlendirmek ve koordine etmektir. WHO tüm insanlar için mümkün olan en yüksek sağlık düzeyinin temini için hükümetlerle ve diğer paydaşlarla birlikte çalışmaktadır. Kuruluşundan bu yana, çiçek hastalığının ortadan kaldırılmasında lider bir rol oynamıştır.  Mevcut öncelikleri arasında, HIV / AIDS , Ebola , sıtma ve tüberküloz başta olmak üzere bulaşıcı hastalıklarla mücadele ;  bulaşıcı olmayan hastalıkların etkilerinin azaltılması;  cinsel ve üreme sağlığı , gelişme ve yaşlanma;  beslenme, gıda güvenliği ve sağlıklı beslenme;  iş sağlığı;  madde bağımlılığı;  ve raporlama, yayınlar ve ağ oluşturma faaliyetlerinin gelişimini yönlendirmek yer almaktadır. 

Dünya Sağlık Örgütünün ana çalışma alanları: 

. Sağlık sistemleri
. Yaşam boyunca sağlığın teşviki 
. Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar 
. Bulaşıcı hastalıklar 
. Kurumsal Hizmetler 
. Hazırlık, gözetim ve yanıt

 WHO Anayasasında Örgütün, hedefinin " herkesin mümkün olan en yüksek sağlık düzeyine erişmesi" olduğunu belirtmektedir. WHO, anayasasında tanımlandığı şekilde görevlerini yerine getirmektedir. Bunlar ;

(a) Uluslararası halk sağlığı konusunda yönlendirici ve koordinasyon otoritesi olarak  hareket etmek,

(b) Gerekli görüldüğü takdirde, Birleşmiş Milletler, uzman kuruluşlar, kamusal sağlık kuruluşları, profesyonel gruplar ve bu gibi diğer kuruluşlarla etkin işbirliği kurmak ve sürdürmek,

(c) Talep olduğunda sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesinde hükümetlere yardımcı  olmak,

(d) Teknik destek vermek ve acil ihtiyaç durumunda hükümetlerin talep ve kabul etmeleri halinde gerekli yardımda bulunmak,

(e) Birleşmiş Milletlerin talebi üzerine vesayet altındaki bölge halkı gibi özel gruplara

sağlık hizmetleri ve tesislerinin temini yada temininde yardımcı olmak,   

(f) İhtiyaç halinde, epidemiyolojik ve istatistik de dahil olmak üzere, gerekli     olabilecek idari ve teknik hizmetleri kurmak ve sürdürmek,

(g) Salgın, endemik ve diğer hastalıkların ortadan kaldırılması için çalışmaları teşvik etmek ve ilerletmek 

(h) Kaza sonucu yaralanmaların önlenmesi için gerektiğinde diğer ihtisas kuruluşlarıyla işbirliğini desteklemek

(i) Gerekli durumlarda diğer uzmanlaşmış kurumlarla işbirliği yaparak beslenme, barınma, temizlik, dinlenme, ekonomik veya çalışma koşulları ve çevresel hijyene ilişkin diğer hususların iyileştirilmesini teşvik etmek

 (j) Sağlığın ilerlemesine katkıda bulunan bilimsel ve profesyonel gruplar arasında işbirliğini teşvik etmek,

 (k) Uluslararası sağlık konularına ilişkin sözleşmeler, sözleşmeler ile düzenlemeler önermek, tavsiyelerde bulunmak ve Örgütün amaçları kapsamında bulunan olabilecek diğer görevleri yerine getirmek,

(l) Anne ve çocuk sağlığını ve refahını teşvik etmek ve değişen çevreyle uyum içinde yaşama yeteneklerini güçlendirmek,

(m) Bilhassa insan ilişkilerinin uyumu etkileyenler olmak üzere zihinsel sağlık alanındaki faaliyetlerin teşvik edilmesi,

(n) Sağlık alanında araştırmalar yapmak ve yürütmek,

(o) Sağlık, tıp ve ilgili uzmanlıklarda öğretim ve eğitim standartlarının geliştirilmesini teşvik etmek,

(p) Gerektiğinde diğer uzman kuruluşlarla işbirliği içinde hastane hizmetleri ve sosyal güvenlik dahil olmak üzere halk sağlığı ve tıbbi bakımı etkileyen idari ve sosyal teknikleri koruyucu ve iyileştirici yönleriyle çalışmak ve raporlamak,

(q) Sağlık alanında bilgi, tavsiye ve yardım temini;

(r) Sağlıkla ilgili konularda bütün halkın bilinçli olduğu bir kamuoyu oluşturulmasına yardımcı olmak,

(s) Hastalıklar, ölüm sebepleri ve halk sağlığı uygulamaları gibi gerekli uluslararası terimler dizinlerinin oluşturulması ve gözden geçirilmesi,

(t) Gerektiğinde teşhis prosedürlerinin standartlaştırılması,

(u) Gıda, biyolojik, farmasötik ve benzer ürünlere ilişkin uluslararası standartların        geliştirilmesi, oluşturulması ve teşvik edilmesi,

(v) Genel olarak Örgütün hedeflerine ulaşması için gerekli bütün faaliyetlerde bulunmak.

Sağlık Politikası

WHO, devlet sağlığı politikasını iki amaç ile ele almaktadır: Birincisi, "sağlık eşitliğini arttıran ve yoksul, cinsiyete duyarlı ve insan hakları temelli yaklaşımları bütünleştiren politikalar ve programlar aracılığıyla sağlığın sosyal ve ekonomik belirleyicilerinin ele alınması" ve ikinci olarak "daha sağlıklı bir çevreyi teşvik etmek, ilk aşama korunmayı güçlendirmek ve tüm sektörlerde kamu politikalarını etkilemek ve böylece sağlığa yönelik çevresel tehditlerin temel nedenlerine eğilmek"

Kuruluş, üye devletlerin sağlık politikası seçeneklerini bilgilendirmek için kanıta dayalı araçların, normların ve standartların kullanımının geliştirilmesini ve teşvik edilmesini desteklemektedir.  Uluslararası Sağlık Düzenlemelerinin uygulanmasını denetler ve bir dizi tıbbi sınıflandırma yayınlar;  Bunlardan üçü, "Referans Sınıflandırma" kabul edilmiştir.: Hastalıkların Uluslararası İstatistiksel Sınıflandırması (ICD), İşlevsellik Engellilik ve Sağlık Uluslararası Sınıflandırması (ICF), ve Sağlık Müdahaleleri Uluslararası Sınıflaması (ICHI). Dünya Sağlık Örgütü tarafından üretilen diğer uluslararası politika çerçeveleri arasında Uluslararası Süt Mamulleri Pazarlama Yönetmeliği (1981 yılında kabul edilmiştir), Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (2003 yılında kabul edilmiştir) ve Uluslararası Sağlık Personeli İşe Alım Küresel Uygulama İlkeleri (2010 yılında kabul edilmiştir) yer almaktadır.

Faaliyet Tarihçesi ve Öncelikler:

Çiçek hastalığı insanlık tarafından bilinen dünyanın en yıkıcı hastalıklarından birisiydi. Yirmi yılı aşkın bir süredir devam eden çiçek hastalığıyla mücadelenin ardından WHO, 1979'da hastalığın ortadan kaldırıldığını ilan etti -tarihte insanlık çabasıyla ortadan kaldırılan ilk hastalıktır. 1977'de temel ilaçların ilk listesi hazırlandı ve bir yıl sonra "herkes için sağlık" iddialı hedefi ilan edildi. 1986'da WHO, HIV/AIDS konusunda küresel programına başladı. 1998'de WHO Genel Direktörü, WHO'nun kuruluşunun ellinci yıldönümünde çocukların yaşama oranı, bebek ölüm oranını azaltma, yaşam beklentisini artırma ve çiçek hastalığı ve çocuk felci felaketlerle mücadelede Örgütün başarılarının altını çizdi. Ancak, anne sağlığına yardımcı olmak için yapılması gereken daha fazla şey olduğunu belirterek bu alandaki ilerlemenin yavaş olduğunu ifade etmiştir.

1988'de WHO, çocuk felcini ortadan kaldırmak için Küresel Çocuk Felcini Yok Etme Girişimi'ni başlatmıştır.

2000 yılında BM'nin Binyıl Kalkınma Hedefleri formülasyonu ile birlikte Stop TB (Tüberkülozu Durdur) Ortaklığı oluşturuldu. 2001 yılında kızamık hastalığı girişimi oluşturulmuş ve Örgütün 2007 yılına kadar hastalığa bağlı küresel ölümlerin % 68 oranında azalmasına katkısı olduğuna belirtilmiştir. 2002 yılında, mevcut kaynakları iyileştirmek için AIDS, Tüberküloz ve Sıtma ile Mücadele Küresel Fonu hazırlanmıştır. 2006 yılında, Organizasyon, AIDS pandemisi ile savaşmak için küresel bir önleme, tedavi ve destek planının temelini oluşturan dünyanın ilk resmi Zimbabve HIV/AIDS Araç Seti'ni onaylamıştır.

Bulaşıcı Hastalıklar

2012–2013 WHO bütçesi, fonların dağıtımı için 5 alan belirlemiştir. Beş alandan ikisi bulaşıcı hastalıklarla ilgilidir. Birincisi, genel olarak bulaşıcı hastalıkların "sağlık, sosyal ve ekonomik yükünü" azaltmak olup, ikinci alan özellikle HIV / AIDS, sıtma ve tüberküloz ile mücadele olarak belirlenmiştir.

1990 ve 2010 yılları arasında, WHO'nun yardımı, tüberkülozdan ölümlerin sayısında% 40'lık bir düşüşe katkıda bulunmuştur ve 2005'ten beri, 46 milyondan fazla insan tedavi edilmiştir ve DSÖ tarafından savunulan uygulamalarla yaklaşık 7 milyon hayat kurtarılmıştır.  Bunlar arasında ulusal hükümetlerin katılımı ve finansmanı, erken teşhis, tedavi standardizasyonu, tüberkülozun yayılımı ve etkisinin izlenmesi ve ilaç arzının stabilize edilmesi yer almaktadır.  Ayrıca, HIV / AIDS mağdurlarının tüberküloza karşı savunmasızlığını da kabul etmiştir.

2015 itibarıyla WHO, UNAIDS yapılanmasında çalışmış ve HIV/AIDS'in ekonomik ve sosyal etkileriyle başa çıkmak için toplumun sağlık dışındaki diğer kesimlerini de harekete dahil etmeye çalışmıştır.

Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar

Kalp hastalığı, inme, kanser, diyabet ve kronik akciğer hastalığı ve akıl sağlığı koşulları dahil olmak üzere bulaşıcı olmayan hastalıklar  - şiddet ve yaralanmalarla birlikte - dünya çapında tüm ölümlerin % 70'inden fazlasından sorumludur. Bu ölümlerin 10 tanesinden sekizi, düşük ve orta gelirli ülkelerde görülmektedir. WHO' nun öncelikli alanlarından bir diğeri ise "hastalık, sakatlık ve kronik bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan erken ölümler, ruhsal bozukluklar , şiddet ve yaralanmalar ve görme bozukluğu " nun önlenmesi ve azaltılmasıdır.

Çevre Sağlığı

WHO, 2012 yılında sağlıksız bir ortamda yaşama veya çalışmanın sonucu olarak 12,6 milyon insanın öldüğünü tahmin etmektedir - bu, toplam küresel ölümlerin 1/4'nün üzerindedir.  Hava, su ve toprak kirliliği, kimyasal maruziyet, iklim değişikliği ve ultraviyole radyasyon gibi çevresel risk faktörleri, 100'den fazla hastalık ve sakatlığa katkıda bulunmakta ve  bir dizi kirlilikle ilgili hastalığa neden olabilmektedir.

Yaşam Süreci ve Yaşam Biçimi

WHO, "hamilelik, doğum, yenidoğan dönemi, çocukluk ve ergenlik dahil olmak üzere yaşamın önemli aşamalarında morbidite ve mortaliteyi azaltmak ve sağlığı geliştirmek ve cinsel ve üreme sağlığını geliştirmek ve tüm bireyler için aktif ve sağlıklı yaşlanmayı teşvik etmek" için çalışmaktadır. 

Bunun bağlamda "tütün, alkol, uyuşturucu ve diğer psikoaktif maddeler, sağlıksız diyetler ve fiziksel hareketsizlik ve güvenli olmayan cinsiyet kullanımı ile ilişkili sağlık koşulları" için risk faktörlerini önlemeye veya azaltmaya çalışır. 

Ayrıca beslenme, gıda güvenliği ve gıda güvenliğini iyileştirmek ve bunun halk sağlığı ve sürdürülebilir kalkınma üzerinde olumlu bir etki yaratmasını sağlamak için çaba sarfetmektedir.

Cerrahi Ve Travma Bakımı

WHO trafikle ilgili yaralanmaları azaltmak için yol güvenliğini teşvik etmektedir. WHO, acil ve temel cerrahi bakım, travma bakımı, ve güvenli cerrahi de dahil olmak üzere cerrahi girişimlerde de çalışmıştır. WHO Cerrahi Güvenlik Kontrol Listesi hasta güvenliğini artırma çabalarında dünya çapında kullanılmaktadır.

Acil Durum Çalışması

Dünya Sağlık Örgütü'nün doğal ve insan kaynaklı acil durumlardaki birincil amacı, üye devletler ve diğer paydaşlarla "kaçınılmaz hayat kaybını ve hastalık ve sakatlık yükünü azaltmak" için koordine etmektir.

WHO, 5 Mayıs 2014'te çocuk felcinin yayılmasının dünya sağlığı açısından bir aciliyet olduğunu açıklamıştır - Asya, Afrika ve Orta Doğu'daki hastalığın salgınları "olağanüstü" olarak kabul edilmiştir.

8 Ağustos 2014'te, WHO, Ebola'nın yayılmasının bir halk sağlığı aciliyeti olduğunu beyan etmiştir;  Gine'de başlamış olduğuna inanılan bir salgın, Liberya ve Sierra Leone gibi diğer yakın ülkelere yayılmıştı.  Batı Afrika'daki durum çok ciddi kabul edilmiştir.

Halk Sağlığı Eğitimi Ve Eylemi

Dünya Sağlık Günü, her yıl 7 Nisan'da Dünya Sağlık Örgütü'nün kuruluş yıldönümünde kutlanmaktadır. Kuruluş her yıl, Dünya Sağlık Günü ve diğer kutlamalarda  sağlığa katkısı olan özel bir konuyu ele almaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından işaret edilen diğer resmi küresel halk sağlığı kampanyaları Dünya Tüberküloz Günü, Dünya Bağışıklama Haftası, Dünya Sıtma Günü, Dünya Tütün Günü, Dünya Kan Verme Günü, Dünya Hepatit Günü ve Dünya AIDS Günüdür.

Veri İşleme ve Yayınlar

Dünya Sağlık Örgütü, 70 ülkeden yaklaşık 400.000 katılımcının yer aldığı Dünya Sağlık Araştırması ve 23 ülkede 50 yaş üstü 50.000'i aşkın kişiyi kapsayan Küresel Yaşlanma ve Yetişkin Sağlığı Çalışması (SAGE) dahil olmak üzere çeşitli veri toplama platformları aracılığıyla gerekli sağlık ve iyi yaşam bulgularını sunmaya çalışmaktadır. Ülke Sağlık Bilgi Portalı (CHIP), farklı ülkelerde mevcut olan sağlık hizmetleri hakkında bilgiye erişim noktası sağlamak için geliştirilmiştir. Bu portalda toplanan bilgiler ülkeler tarafından gelecekteki stratejiler veya planlar için öncelikler belirlemek, uygulamak, izlemek ve değerlendirmek için kullanılmaktadır.

WHO, ulusal sağlık sistemlerinin ve sağlık iş gücünün kapasitesini ölçmek ve izlemek için çeşitli araçlar yayınlamıştır. Küresel Sağlık Gözlemevi (GHO), dünyanın dört bir yanındaki sağlık durumlarını izleyerek temel sağlık temaları için veriye erişim ve analizler sağlayan WHO'nun ana portalı olmuştur.

WHO, üye devletlerde Kanıt Bilgilendirilmiş Politika Ağı (EVIPNet) dahil olmak üzere ulusal ihtiyaçlarını ele alan araştırmaları kullanmaya ve üretmeye yönelik kapasitelerin geliştirilmesini teşvik etmektedir.

10 Aralık 2013'te, MiNDbank olarak bilinen yeni bir WHO veritabanı çevrimiçi olmuştur. Veri tabanı İnsan Hakları Günü'nde başlatılmıştır ve insan hakları ihlallerini zihinsel sağlık durumlarına karşı sonlandırmayı amaçlayan WHO'nun QualityRights girişiminin bir parçasıdır. Yeni veri tabanı, zihinsel sağlık, madde bağımlılığı, engellilik, insan hakları ve farklı ülkelerde uygulanan farklı politikalar, stratejiler, yasalar ve hizmet standartları hakkında çok sayıda bilgi sunmaktadır. Ayrıca önemli uluslararası belgeler ve bilgi içermektedir. Veritabanı, ziyaretçilerin WHO üye devletlerinin ve diğer ortakların sağlık bilgilerine erişmesine izin verir.  Kullanıcılar politikaları, yasaları ve stratejileri gözden geçirebilir ve akıl sağlığı alanındaki en iyi uygulamaları ve başarı öykülerini araştırabilmektedirler. 

Türkiye İle İlişkileri :

WHO Türkiye Ülke Ofisi 1959'da Ankara'da  kurulmuştur. Ofis, Türkiye'de WHO teknik işbirliğinin merkez noktasıdır. WHO ülke ekibi, sağlık sistemleri ve halk sağlığı, acil durum hazırlıklı olma ve eylem, bulaşıcı olmayan hastalıklar ve yaralanmaların önlenmesi konularında uzman kişiler dahil olmak üzere 25 kişiden oluşmaktadır.

Resmi web sitesi: https://www.who.int