İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI EKONOMİK VE TİCARİ İŞBİRLİĞİ DAİMİ KOMİTESİ (İSEDAK)
THE STANDING COMMITTEE FOR ECONOMIC AND COMMERCIAL COOPERATION OF THE ORGANIZATION OF THE ISLAMIC COOPERATION (COMCEC)
Kuruluş Tarihi :1981
Merkez :Ankara, Türkiye
Başkan :Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN
Resmi Dili :İngilizce, Arapça ve Fransızca
Üyeler :57 Üye -Türkiye Cumhuriyeti, Afganistan İslam Devleti, Fildişi Sahili Cumhuriyeti (Fildişi Sahili), Kuveyt Devleti, Sierra Leone Cumhuriyeti, Arnavutluk Cumhuriyeti, Filistin Devleti, Libya, Somali Federal Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti, Gabon Cumhuriyeti, Lübnan Cumhuriyeti, Sudan Cumhuriyeti, Bahreyn Krallığı, Gambia Cumhuriyeti, Maldivler Cumhuriyeti, Surinam Cumhuriyeti, Bangladeş Halk Cumhuriyeti, Gine Cumhuriyeti, Malezya, Suudi Arabistan Krallığı, Benin Cumhuriyeti, Gine–Bissau Cumhuriyeti, Mali Cumhuriyeti, Tacikistan Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri Devleti, Guyana Müşterek Cumhuriyeti, Mısır Arap Cumhuriyeti, Togo Cumhuriyeti, Brunei Darussalam, Irak Cumhuriyeti, Moritanya İslam Cumhuriyeti Tunus Cumhuriyeti, Burkina Faso, İran İslam Cumhuriyeti, Mozambik Cumhuriyeti, Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kamerun Cumhuriyeti, Niger Cumhuriyeti, Cibuti Cumhuriyeti, Katar Devleti, Nijerya Federal Cumhuriyeti, Uganda Cumhuriyeti, Çad Cumhuriyeti, Kazakistan Cumhuriyeti, Oman Sultanlığı, Özbekistan Cumhuriyeti, Endonezya Cumhuriyeti, Kırgızistan Cumhuriyeti, Pakistan İslam Cumhuriyeti, Ürdün Haşimi Krallığı, Fas Krallığı, Komorlar Birliği, Senegal Cumhuriyeti, Yemen Cumhuriyeti
İSEDAK'ın 57 ülkenin yanı sıra 5 de Gözlemcisi bulunmaktadır. 5 Gözlemci Ülke - Bosna Hersek, Tayland Krallığı, Rusya Federasyonu, KKTC, Orta Afrika Cumhuriyeti
Genel Bilgi
İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK), İslam dünyasının çok taraflı ekonomik ve ticari işbirliğine yönelik ana platformudur. İSEDAK, İslam ümmetinin ortak kalkınma sorunlarını belirlemek ve çözümler üretmek üzere merkezi bir forum olarak hizmet vermektedir. İİT'nin daimi komitelerinden biri olan İSEDAK, 1981 yılında Mekke/Taif'te düzenlenen 3. İslam Zirve Konferansı'nda alınan karar ile kurulmuştur. 1984 yılında Kazablanka'da gerçekleştirilen 4. İslam Zirve Konferansı'nda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının İSEDAK Daimi Başkanlığını üstlenmesiyle operasyonel hale gelmiştir ve aynı yıl Bakanlar düzeyindeki ilk toplantısını gerçekleştirmiştir. İSEDAK, dört kıtaya yayılmış 57 üye ülke ve 5 gözlemci ülkeye sahiptir. İSEDAK, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının Başkanlığında, Bakanlar düzeyinde her yıl genellikle Ekim veya Kasım aylarında düzenli olarak toplanmaktadır.
İSEDAK görevleri, 3. İslam Zirvesi'nde alınan kararlarla belirlenmiştir. Bu görevler;
• İİT tarafından ekonomik ve ticari işbirliği alanında alınmış ve alınacak kararların uygulanmasını izlemek,
• İİT üye ülkeleri arasında ekonomik ve ticari işbirliğini güçlendirebilecek tüm önlemleri almak,
• İİT üye ülkelerinin ekonomik ve ticari alanlardaki kapasitesini arttırmaya yönelik programlar hazırlamak ve öneriler sunmaktır.
Türkiye – İSEDAK İlişkileri
İSEDAK, bugüne kadar 33 Oturum düzenlemiştir. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının başkanı oldukları İSEDAK'ın 33. Toplantısı 20-23 Kasım 2017 tarihlerinde İstanbul'da İstanbul Kongre Merkezinde gerçekleştirilmiştir. Toplantı kapsamında, birinci ve ikinci gün kabul edilen gündem çerçevesinde Yüksek Düzeyli Uzmanlar Toplantısı, üçüncü gün ise, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN Başkanlığı'nda Bakanlar toplantısı ve yan etkinlikler gerçekleştirilmiştir. İSEDAK 34. Bakanlar Toplantısı, 26-29 Kasım 2018 tarihlerinde İstanbul'da gerçekleştirilmiştir. İSEDAK'ın 35. Bakanlar Toplantısı 25-28 Kasım 2019 tarihlerinde İstanbul'da yapılacaktır. İSEDAK 35. Bakanlar Toplantısı kapsamında İSEDAK'ın 35. Görüş Alış Verişi Oturumunun teması olarak "İslam Ülkelerinde Sürdürülebilir Gıda Sistemlerinin Teşviki-Promoting Sustainable Food Systems in Islamic Countries" belirlenmiştir. Bu oturumda belirlenen temayla ilgili ülkemizi Sayın Bakanımız Bekir PAKDEMİRLİ'nin temsil etmesi öngörülmektedir.
Tarım, İSEDAK'ın önemli işbirliği alanlarından biridir. 2009 yılının Kasım ayında İstanbul'da düzenlenen İSEDAK Ekonomi Zirvesinde bu konuya öncelik verilmiştir. 14-15 Ağustos 2012 tarihlerinde Mekke-i Mükerreme'de düzenlenen 4. Olağanüstü İslam Zirve Toplantısında kabul edilen İSEDAK Stratejisi'nde, tarım İSEDAK'ın işbirliği alanlarından birisi olarak tanımlanmıştır. İSEDAK Stratejisi'nde, "Üye ülkelerde tarım sektöründe verimliliğin arttırılması ve gıda güvenliğinin sağlanması" stratejik hedef ve bu hedefe ulaşmak amacıyla "verimliliğin arttırılması, "düzenleyici çerçeve ve kurumsal kapasite", "güvenilir ve güncel veriler" ve "piyasa performansı ve erişimi" başlıkları dört çıktı alanı olarak belirlenmiştir.
İSEDAK Stratejisi'nin uygulanması kapsamında, İSEDAK Tarım Çalışma Grubu oluşturulmuştur. Çalışma Grubu bilgi üretilmesi ve yayılmasının sağlanması, deneyim ile iyi uygulamaların paylaşılması, ortak bir anlayış oluşturulması ve bu alanda politikaların yakınlaştırılmasını amaçlamaktadır. Bugüne kadar, İSEDAK Tarım Çalışma Grubunun, 13 toplantısı gerçekleştirilmiştir. İSEDAK Tarım Çalışma Grubunun toplantıları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
| Toplantı | Tema | Tarih | Katılımcı Üye Devletler |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 1. Toplantısı | İSEDAK Bölgesi'nde Sermaye Tarımsal Verimliliğin Arttırılması: Sulama Kapasitesinin Geliştirilmesi | 6 Haziran 2013 | Afganistan, Mısır, Gambiya, Endonezya, İran, Irak, Umman, Filistin, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan, Tunus ve Türkiye |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 2. Toplantısı | Tarımsal Verimliliğin Artırılması için İSEDAK Bölgesinde Doğrudan Yabancı Yatırımların (DYY) Teşvik Edilmesi | 19 Aralık 2013 | Endonezya, İran, Irak, Ürdün, Filistin, Pakistan, Suudi Arabistan, Tunus, Türkiye ve Uganda |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 3. Toplantısı | İSEDAK Bölgesinde Tarım Sektörünün İstatistik Kapasitesinin Geliştirilmesi | 3 Nisan 2014 | Mısır, Gambiya, Endonezya, Irak, Ürdün, Malezya, Pakistan, Katar, Senegal, Türkiye ve Uganda |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 4. Toplantısı | İİT Üyesi Ülkelerde Küçük Ölçekli Çiftçilerin Piyasaya Erişiminin Kolaylaştırılması | 25 Eylül 2015 | Afganistan, Endonezya, Filistin, Gambiya, Irak, İran, Katar, Mısır, Pakistan, Senegal Sudan, Türkiye ve Uganda'dır. |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 5. Toplantısı | Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi: İİT Üyesi Ülkelerde Çiftçi Örgütlerinin Güçlendirilmesi | 5 Mart 2015 | Endonezya, Filistin, Gambiya, Moritanya, Suudi Arabistan, Sudan, Surinam, Tunus, Türkiye, Umman ve Ürdün |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 6. Toplantısı | İİT Üyesi Ülkelerde Tarımsal Değer Zincirlerinin Geliştirilmesi | 8 Ekim 2015 | Bangladeş, Endonezya, Filistin, Gambiya, İran, Katar, Pakistan, Suudi Arabistan, Ürdün ve Türkiye |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 7. Toplantısı | İİT Üyesi Ülkelerde Tarlada Gıda Kayıplarının Azaltılması | 3 Mart 2016 | Bangladeş, Brunei Darrüselam, Filistin, Gabon, İran, Ürdün, Malezya, Moritanya, Özbekistan, Umman, Senegal, Sudan, Suudi Arabistan, Tunus ve Türkiye |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 8. Toplantısı | İİT Üyesi Ülkelerde Hasat Sonrası Kayıpların Azaltılması | 13 Ekim 2016 | Endonezya, Fildişi Sahilleri, Filistin, Gambiya, Irak, İran, Kamerun, Katar, Senegal, Sudan, Suudi Arabistan, Türkiye ve Ürdün |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 9. Toplantısı | İİT Üyesi Ülkelerde Gıda İsrafının Azaltılması | 23 Şubat 2017 | Afganistan, Fildişi Sahilleri, Filistin, Gabon, İran, Malezya, Mısır, Suudi Arabistan, Tunus, Türkiye ve Ürdün |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 10. Toplantısı | Tarımsal Piyasa Performansının İyileştirilmesi: Piyasa Kuruluşlarının Oluşturulması ve Geliştirilmesi | 28 Eylül 2017 | Bangladeş, Fas, Fildişi Sahili, Gabon, Gambiya, Kamerun, Katar, Moritanya, Pakistan, Senegal, Suudi Arabistan, Tunus, Türkiye ve Umman |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 11. Toplantısı | Tarımsal Piyasa Performansının İyileştirilmesi: Tarımsal Piyasa Bilgi Sistemlerinin Geliştirilmesi | 22 Şubat 2018 | Afganistan, Cezayir, Mısır, Gambiya, Malezya, Fas, Umman, Filistin, Katar, Suudi Arabistan, Senegal, Tunus, Türkiye ve Uganda |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 12. Toplantısı | İİT Üyesi Ülkeler Arasında Tarımsal Gıda Ticaret Ağlarının Teşviki için Tarımsal Gıda Ticaret Yapılarının Analizi | 20 Eylül 2018 | Mısır, İran, Gambiya, Lübnan, Malezya, Fas, Mozambik, Umman, Pakistan, Filistin, Katar, Suudi Arabistan, Türkiye ve Uganda |
| İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 13. Toplantısı | İİT içi Tarımsal Ticareti Geliştirmek İçin Tarımsal Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme | 21 Şubat 2019 | Cezayir, Bangladeş, Benin, Kamerun, Fildişi Sahili, Mısır, Gambia, Endonezya, İran, Malezya, Fas, Nijer, Nijerya, Pakistan, Filistin, Katar, Türkiye ve Uganda |
İSEDAK Tarım Çalışma Grubu 14. Toplantısı, "Gelecekteki Gıda Krizleri Karşısında İslam Ülkelerinde Gıda Sistemlerinin Esnekliğini Arttırılması" temasıyla 9-10 Ekim 2019 Ankara'da yapılacaktır. Konuyla ilgili politika sorularının cevaplandırılması işlemi Genel Müdürlüğümüz koordinasyonunda Bakanlığımız bünyesinde gerçekleştirilmekle birlikte, ülkemiz adına Bakanlığımızca bir sunum yapılacaktır.
Bakanlığımız "İSEDAK Milli Koordinasyon Komitesi"nde Bakan Yardımcısı düzeyinde temsil edilmekle birlikte, kontak noktası Genel Müdürlüğümüz'dür.
Bakanlığımızca Uygulanan İSEDAK Projeleri şunlardır;
. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından uygulanan “İSEDAK Üyesi Ülkelerdeki Küçük İşletmeler/Aile Çiftçilerinin Tarımsal Kooperatiflerinin Ağ Bağlantısı, Veri Tabanı ve İnternet Sayfalarının Oluşturulması-Establishment of Database, Network Connection and Web Pages of Smallholders/Family Farmer’s Agricultural Cooperatives Between OIC Member States-2015 TURAGRIC-164”
. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından uygulanan “İSEDAK Üyesi Ülkeler Arasındaki Küçük İşletmecilerin/Aile Çiftçinin Tarımsal Kooperatiflerin İnternet Sayfaları, Veri tabanı ve Ağ Bağlantısının Oluşturulması - Establishment of Database, Network Connection and Web Pages of Smallholders/Family Farmer’s Agricultural Cooperatives Between OIC Member States -2014-TURAGRIC-065”
. Adana Tarım ve Ormancılık İl Müdürlüğümüz ile Genel Müdürlüğümüz işbirliğinde uygulanan “Tarımsal Sulama Yayım Hizmetlerinin Geliştirilmesi (Improving Agricultural Irrigation Extension Service)-2017-TURAGRIC-436”
. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından uygulanan "İİT Ülkelerinde Gıda Kaybı ve İsrafının Azaltılması- 2018-TURAGRIC-569”