Skip Navigation LinksT.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI > Konular > Eğitim ve Yayım > Kırsalda Kadın ve Aile Faaliyetleri
Kırsalda Kadın ve Aile Faaliyetleri

Bakanlığımız tarafından kırsalda kadın ve aileye yönelik yürütülen tüm çalışmalar "Fırsat Eşitliğinin Sağlanması, Girişimciliğin ve İstihdamın Artırılması" esasına dayanmaktadır.

Kırsalda Kadın ve Aile Çalışma Grubu olarak kırsal alanda yaşayan kadınlara yönelik;

  • Tarımsal ve sosyal konularda eğitim ve yayım hizmetleri verilmekte,
  • Kooperatif kurmalarının desteklenmesine yönelik çalışmalar     yürütülmekte,
  • Tarıma dayalı iş kollarında kadın girişimciliği özendirilmekte ve desteklenmekte, gelir getirici, faaliyet çeşitliliğini artırıcı ve sosyo-ekonomik yönden güçlendirici projeler yürütülmekte,
  • Aile çiftçiliğini korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamak için kadınlar   öncelikli olmak üzere çocuk ve gençlere yönelik eğitim, program ve     projeler hazırlamakta,
  • Sorunlarının çözümüne yönelik strateji çalışmaları yapılmaktadır.

Tarımsal üretim sürecinin her aşamasında bulunan kadın çiftçilerin bilgi ve becerilerini artırarak sürdürülebilir tarımsal faaliyetlerin yapılması ve kaliteli ürün artışının sağlanması amacıyla bağcılıktan hayvancılığa, meyvecilikten seracılığa, arıcılıktan ipekböcekçiliğine kadar birçok tarımsal konularda çeşitli yayım teknikleri kullanılarak 81 ilde eğitimler verilmektedir. Ayrıca kadın çiftçilerin ve genç kızların sosyal yaşantılarını modern hayat seviyesine ulaştırmak, onları sosyo-ekonomik yönden geliştirmek için çeşitli sosyal konularda da (aile kaynakları ve yönetimi, beslenme, çocuk gelişimi ve eğitimi, el sanatları gibi) 81 ilde eğitim çalışmaları yapılmaktadır.

  • 2003 yılından bugüne kadar kırsalda kadına yönelik farklı tarımsal ve sosyal konularda 203 bin faaliyette 2,3 milyon kadın çiftçi eğitilmiştir.
  • 2019 yılında bugüne kadar 10.528 faaliyette 77.383 kadın çiftçi eğitilmiştir.

 


Bakanlığımız tarafından desteklenen "Ortaklar Mülkiyetinde Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin" bulundukları yerlerdeki kadın çiftçilere, genel kooperatifçilik ve kooperatiflerin faaliyet alanlarıyla ilgili konularda (hayvan hastalıkları, bakımı, beslenmesi, sağım teknikleri ve hijyeni, hijyenik süt üretimi, sütün çeşitli şekillerde değerlendirilmesi, ahır bakımı ve temizliği, koyun yetiştiriciliği, arıcılık, seracılık vb.) 2004 yılından itibaren ülke çapında eğitimler verilmektedir.

  • 2004 yılından bugüne kadar 11 binin üzerinde çiftçi toplantısı yapılarak 74 bini aşkın kadın çiftçinin kooperatifçilik konusunda eğitim alması sağlanmıştır.
  • 2019 yılında bugüne kadar 1.133 kadın çiftçi kooperatifçilik konusunda eğitim almıştır.




Kadın Çiftçiler Tarımsal Yayım Projesi 2000 yılından itibaren yürütülen ana çalışmalarımızın çatısını oluşturan projedir.

Tarımsal üretim sürecinin her aşamasında bulunan kadın çiftçilerin bilgi ve becerilerini arttıran,

  • Sürdürülebilir tarımsal faaliyetlerin yapılması ve kaliteli ürün artışını sağlayan,
  • Kırsalda kadın girişimciliğini özendiren ve destekleyen,
  • Gelir getirici, mesleki beceriler kazandıran,
  • Faaliyet çeşitliliğini arttıran,
  • Sosyo- ekonomik yönden güçlendiren,
  • Ortak çalışma ruhu geliştirip yeni istihdam alanları oluşturan

proje ve programların yürütülmesi ile kırsalda kadının güçlenmesi ve istihdamına olanak sağlanması amaçlanmaktadır.

Hedef; sürdürülebilir kırsal kalkınma için kırsal alandaki kadınların potansiyel kapasitelerini ortaya çıkararak tarımsal kalkınma içindeki ekonomik rollerini artırmak, sosyal statülerini geliştirmek, tarımda istihdama katılan ve girişimci kadın sayısını üst düzeye çıkarmaktır.

Proje kapsamında; bugüne kadar illerde proje yürütmek amacı ile oluşturulan kadın çiftçi gruplarına proje konularına göre yoğun tarımsal eğitimler verilmiş, bilgi ve beceri kazanmaları sağlanmış, girdi temini yapılarak (tohum, fide, gübre, fidan, kovan, tarım ilaçları, sera malzemeleri, süt sağım aleti vb.) proje çalışmaları desteklenmiştir.

2015 yılından itibaren "Kadın Çiftçiler Tarımsal Yayım Projesi" 3 aşamada gerçekleştirilmeye başlanmıştır.

Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Programı


Kadın çiftçilere farkındalık kazandırılması, kırsalda kadın istihdamına katkı sağlanması ve tarımda başarılı kadın girişimcilerin arttırılması amacı ile 2015 yılından itibaren "Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi" Programı başlatılmıştır. Tarımın farklı alanlarında faaliyet gösteren, yenilikçi, yaratıcı, kaynakları verimli ve sürdürülebilir kullanan, bulunduğu çevreye öncülük eden kadın çiftçilerin; alacakları girişimcilik eğitimleri çerçevesinde hazırladıkları projelerinin hayata geçirilmesi amaçlanmıştır.

Program ile kırsalda yaşayan girişimci özelliği taşıyan kadınlara İŞKUR/KOSGEB işbirliği ile sertifikalı uygulamalı girişimcilik eğitimleri verilmiş bir iş fikri ile proje hazırlamaları sağlanmıştır.

Bakanlığımız tarafından 2015 yılından itibaren gerçekleştirilen  "Girişimci Kadın Çiftçiler Ödül Töreni" ile dereceye giren başarılı projeler ve alanlarında fark yaratan başarılı kadın çiftçiler ödüllendirilmektedir.

İlk defa Bakanlığımız tarafından başlatılan program 2016 yılı "Avrupa Girişimciliği Teşvik Ödülleri"nde ülkemizi Avrupa'da temsil eden iki ulusal projeden biri olarak uluslararası platformda da sesini duyurmuştur.

  • Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi programı kapsamında 2015-2019 yılları arasında 81 ilde 5.292 kadın çiftçi girişimcilik eğitimi almıştır, program bu yıl tamamlanmıştır.
  • 2019 yılında; 17 ilimizde (Ağrı, Ankara, Ardahan, Bayburt, Erzurum, Eskişehir, Gümüşhane, Hakkâri, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli, Van, Yozgat) İŞKUR/KOSGEB işbirliği ile istihdama yönelik sertifikalı uygulamalı girişimcilik eğitimleri kapsamında toplam 1.081 kadın eğitim alarak proje hazırlamıştır.

Kadın Çiftçiler Tarımsal Yeniliklerle Buluşuyor Programı

 

Tarımın içinde en çok var olan ancak tarımsal yeniliklerden en geç haberdar olan kadın çiftçilere daha verimli bir tarım için kaynakları daha etkin yönetebilmek, kullanabilmek, yeni teknolojileri öğretmek, uygulatmak ve kadın odaklı yeniliklerin yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla Bakanlığımıza bağlı Araştırma Enstitüsü Müdürlükleri ve İl Müdürlükleri işbirliği ile 2015 yılından itibaren tarımsal yayım projeleri yürütülmektedir. 

  • Kadın Çiftçiler Tarımsal Yenilikler ile Buluşuyor programı kapsamında 2015-2018 yılları arasında 81 tarımsal yayım projesi ile 5.276 kadın çiftçinin eğitim alması ve çeşitli faaliyetlerden faydalanması sağlanmıştır.

     
  • 2019 yılında ise seçilmiş 21 ilde tarımsal yeniliklerin yaygınlaştırılması amacıyla 21 farklı proje ile bugüne kadar 518 kadın çiftçi eğitim almıştır.

Kadın Çiftçilere Yönelik İl Özel Projeler

2015 yılından itibaren uygulanan kadın çiftçilere yönelik il özel projeleri ile kadın çiftçilerin eğitimlerle mesleki beceri kazanmaları, istihdam edilebilirlikleri, girişimcilik kapasitelerinin artırılması ve bölgesel kalkınmaya katkı sağlanması amaçlanmakta olup, yürütülen bu projeler ile proje konularına göre çeşitli eğitimler verilmektedir.

  • 2015-2018 yılları arasında 20 özel proje ile 1.509 kadın çiftçi eğitim alarak 315 kadın çiftçi proje faaliyetleri kapsamında kurulan atölye, işletme ve kooperatiflerde istihdam edilmiştir.

2019 yılında yürütülen İl Özel Projeler;

  • Muğla ilinde "Muğla'nın Saklı Çeyiz Sandığı" Projesi
  • İzmir "Bereketli Kınalı Eller İpekböceği Üretimini Tekrar Canlandırıyor" Projesi
  • Adana ilinde "Sebze Meyve Kurusun Pazarda Yerini Bulsun" Projesi
  • Tunceli " Kadın Çiftçilerle Serada Sebze Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi" Projesi


Yerli Yerinde Taflan Projesi

Tarım ve Orman Bakanlığı, ABC Deterjan A.Ş. ve Sakin Şehir Perşembe Üretici Kadınlar Derneği işbirliği ile Ordu ili Perşembe ilçesinde hayata geçirilen proje ile fındık bahçeleri arasında tek ağaç şeklinde dikilen ve az miktarda ürün verdiği için ekonomik değeri bulunmayan meyvelerin (özellikle taflan), yerelde yetiştirilen sebzelerin, bölgedeki çiçek ve tıbbi aromatik bitkilerin kurulacak olan "Meyve Sebze Kurutma Evi"nde kurutularak değerlendirilmesi, bölgede bilinen ancak ulusal pazarda tanınmayan Taflan meyvesini gün yüzüne çıkararak ekonomiye kazandırmak amaçlanmaktadır. Kamu, sivil toplum ve özel sektör işbirliği ile yürütülen projenin öncelikle bölgedeki kadın çiftçilere ve devamında da çevre illere katkı sağlayacağı, kalkınmaya fazlasıyla destek vereceği düşünülmektedir.

Türkiye'de Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Güçlendirilmesi Projesi

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) işbirliği ile 2018 yılında "Türkiye'de Tarımsal Yayım ve Danışmalık Hizmetlerinin Güçlendirilmesi Projesi" bilginin en önemli üretim faktörü ve girdi haline geldiği günümüz tarımında, kadın ve erkek çiftçilerin bilgi taleplerinin ve ihtiyaçlarının hızlı, etkili ve sürdürülebilir bir biçimde karşılanarak verimliliğin artması, çiftçi refahının yükselmesi ve gıda güvenliğinin güvence altına alınması  amacı ile yürütülmeye başlanmıştır. Projenin 5 çalışma alanından biri kadın çiftçilerin bilgiye erişimlerini güçlendirmek üzere "Cinsiyete Duyarlı Yayım Yaklaşımı" olarak belirlenmiştir.Projenin amacına ulaşabilmesi için; ülkemizdeki tarım yayımcılarının ve tarım danışmanlarının kapasitelerinin geliştirilmesi, kırsal alanda yaşayan kadınların bilgiye erişiminin güçlendirilmesi, yayım çalışmalarında katılımcı yaklaşımların benimsenmesi ve il düzeyinde dijital yayım bilgi ağları kurulması için özgün modeller geliştirilmesi hedeflenmektedir. Proje sonunda Ulusal Yayım Stratejisi Belgesi oluşturulacaktır. Proje Şanlıurfa ve Eskişehir olmak üzere iki ilde yürütülmektedir.


Bakanlığımız ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı arasında 30.10.2018 tarihinde kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi, sürdürülebilirliklerinin sağlanması, kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi, görünürlüklerinin arttırılması, yaygınlaştırılması, kadınların kooperatifler yoluyla ekonomik ve sosyal hayata etkin katılımı konularında iş birliği yapılması amacı ile protokol imzalanmıştır. Protokol kapsamında 15 Kasım 2018 tarihinde düzenlenen "Kadın Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi Çalıştayı" ile tüm ilgili taraflarla birlikte Türkiye'de kadın kooperatiflerinin mevcut durumu, sorunları, çözüm önerileri ve geleceği değerlendirilmiştir. Çalıştay sonrası hazırlanan rapor bundan sonraki çalışmalar için önemli bir başlangıç olacak, kadınların kooperatifleşerek güçlenmesi; özellikle kırsalda kayıtlı istihdamın kooperatifler vasıtasıyla sağlanması konusunda tarafların bir araya gelerek hedefe yönelik ortak bir politika izlemesini ve uygulanabilir pratik çıktıların yakalanmasını sağlayacaktır. 



Lider Çocuk Tarım Kampı Projesi

"Hayatın Merkezinde Tarım, Tarımın Merkezinde Çocuk" ilkesinden hareketle Bakanlığımız Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı tarafından 2010 yılından itibaren "Lider Çocuk Tarım Kampı" projesi uygulanmaya başlanmıştır.

ÇocukTarım Kampı ile geleceğin yapıtaşı çocuklara "doğa bilinci ve çevre farkındalığı" kazandırmak, "tarladan sofraya gıda üretim teknolojileri ve gıda güvenilirliği" hakkında bilgi vermek", "tarımsal faaliyetleri tanıtmak", "doğal kaynakların korunmasının önemini kavramalarına yardımcı olmak", "etkinlik, gezi ve gözlemlerle yaşadıkları çevreyi tanımalarını sağlamak" amaçlanmaktadır.

Başlangıçta sadece Başkanlığımızca uygulanması planlanan Çocuk Tarım Kampı projesi 2014 yılından itibaren Başkanlığımız koordinasyonu ile 81 ilde İl Müdürlüklerinde de uygulanmaktadır.

2019 yılında; kamp programının teması "Sıfır Atık" olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda; israfın önlenmesi, kaynakların daha verimli kullanılması, oluşan atık miktarının azaltılması, etkin toplama sistemlerinin önemi, atıkların geri dönüştürülmesi, atık önleme yaklaşımının benimsenmesi konularında Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile işbirliğine geçilerek tarım kampına katılan çocuklara farkındalık eğitimleri verilmesi faaliyet ve etkinliklerin yapılması sağlanmıştır.

  • 2015 yılından bugüne kadar 81 ilde 11.103 çocuk kamplara katılım sağlamıştır.

 

15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü

Girişimci, önder olan kadın çiftçileri tanıtmak, onların yaptıklarını, ürettiklerini, sorunlarını dile getirmek hem anne hem de üretici olan kırsaldaki kadınları kamuoyunun gündeminde tutmak amacı ile her yıl seçilmiş bir tema ile 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü kutlamaları yapılmaktadır.

 

Girişimci Kadın Çiftçiler Ödül Töreni

2015 yılından itibaren değişik kategorilerde alanlarında fark yaratan kadın çiftçiler ve girişimcilik fikri ile hazırlanan başarılı projeler ödüllendirilmektedir. Ödül töreni girişimcilik alanında kırsalda kadına yönelik tek tören olma özelliğini taşımaktadır.

Kırsal Alanda Kadının Güçlendirilmesi Ulusal Eylem Planı (2012-2016)

Bakanlığımız tarafından 2012 yılında uygulamaya konulan ve kırsalda kadına yönelik tek plan olan "Kırsal Alanda Kadının Güçlendirilmesi Ulusal Eylem Planı (2012-2016)" ile eğitim, sağlık, sosyal güvenlik, tarımsal üretim, girişimcilik, örgütlenme, pazarlama, doğal kaynakların kullanılması ve korunması konularında hedefler belirlenmiş, kırsaldaki kadınlara ve sorun alanlarına dikkat çekilmiştir.

Kapsadığı dönem zarfında her bir sorun alanı ile ilgili periyodik olarak altışar aylık dönemlerde yılda iki kez ilgili tarafların raporlarının derlenerek birleştirilmiş rapor olarak www.eyydb.gov.tr sayfasında yayınlanmıştır. Bakanlığımızca kırsalda kadına yönelik yürütülen birçok çalışma eylem planında yer alan tedbirlere ilişkin yürütülmüştür.

Ulusal Eylem Planı sorumlu ve işbirliği yapılan ulusal/uluslararası kurum ve kuruluşlarda, STK'larda, meslek örgütü ve üniversitelerde kırsalda kadının güçlendirilmesi konusunda farkındalık yaratmış belirlenmiş olan amaç, hedef ve bu amaca hizmet edecek faaliyetleri kendi plan (Stratejik Plan) ve programlarına entegre etmelerine imkan vermiştir.

Bu kapsamda uygulamadan sorumlu tüm kurumların rol ve sorumluklarını kabul etmeleri ve bu konuda gereken hassasiyeti göstermeleri planın başarıyla uygulanmasında önemli olmuştur. Eylem planının güncellenmesine yönelik çalışmalar yürütülmektedir.
Eylem planı tam metni için tıklayınız.

Çocuk İşçiliği ile Mücadele Ulusal Programı (2017-2023)

"Çocuk işçilerin ailelerinin temel hizmetlere erişimi ile gelir ve yaşam koşullarının iyileştirilmesine yönelik önlemler alınması" stratejisinin "Mevsimlik tarım göçü veren illerde tarımda istihdam olanaklarının artırılması, gelir alanlarının yaratılması, emek yoğun üretime dayalı işletmelerin desteklenmesi" tedbiri ile "Tek ebeveynli aileler başta olmak üzere tüm özel politika gerektiren gruplara (çalışan çocuklar, kent yoksulları, kadınlar, göçerler, engelliler, göçmen çocukları vb.)  ve çocuğu çalışmak zorunda olan veya çalışma riski bulunan ailelere gelir yaratıcı, yoksulluğu azaltıcı etkinliklerde ve finansman kaynaklarına ulaşmada öncelik tanınması" stratejisinin "Kırsal kesimde yaşayan nüfusun çalışma verimliliğini artıracak ve tarımsal üretim işleme ve değerlendirmeye ilişkin mesleki yönlendirme programlarına ve projelere ağırlık verilmesi" tedbirine yönelik faaliyetler Başkanlığımızın sorumluluğunda yürütülmektedir.



  • Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi (CEDAW) Çalışmaları
  • Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi Ulusal Eylem Planı Çalışmaları
  • Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı Çalışmaları
  • Kadına Yönelik Şiddeti İzleme Komitesi Çalışmaları
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çalışmaları yapılan "Ulusal İstihdam Stratejisi Çalıştayı" Çalışmaları
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen "Çocuk İşçiliği ile Mücadele Ulusal Eylem Planı" Çalışmaları
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı "Kadın İstihdamının Arttırılması ve Fırsat Eşitliğinin Sağlanması Başbakanlık Genelgesi Gereği oluşturulan "Kadın İstihdamı Ulusal İzleme ve Koordinasyon Kurulu" Çalışmaları
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma ve Sosyal Hayatlarının İyileştirilmesi Projesi, Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinde Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimlerinin Önlenmesi Projesi Çalışmaları
  • Birleşmiş Miletlerin dört kuruluşu Gıda ve Tarım Örgütü (FAO),  Uluslararası  Çalışma Örgütü (ILO), Ulusal Göç Örgütü (IOM), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile Ulusal Program uygulayıcısı olarak İŞKUR ortaklığında yürütülen "Herkes için İnsana Yakışır İş: Ulusal Gençlik İstihdam Programı ve Pilot Bölge Uygulaması"  Projesi Çalışmaları
  • Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından yürütülen "Türkiye'nin İklim Değişikliği'ne Uyum Kapasitesi'nin Geliştirilmesi" projesi çerçevesinde "Toplumsal Cinsiyet " konularına yönelik çalışmalar
  • Kalkınma Bakanlığı tarafından yürütülen 10.  ve 11. Kalkınma Planı çalışmaları
  • Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından finanse edilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı  İŞKUR koordinatörlüğünde yürütülen "Genç İstihdamının Desteklenmesi Operasyonu" çalışmaları
  • Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) işbirliği ile yürütülen ve İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) tarafından finanse edilen "Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler: Türkiye'de İnsana Yakışır İş için Kadınların Güçlendirilmesi Projesi" çalışmaları.