İklim değişikliği, nüfus artışı ve sanayileşme, Türkiye'nin su kaynakları üzerindeki baskıyı her geçen gün artırıyor. Hâlihazırda “su stresi" yaşayan ülkemizin, iklim değişikliği etkileri, düzensiz yağışlar ve hızla artan su talebiyle birlikte 2030 yılı sonrasında “su kıtlığı" çeken ülkeler arasında yer alacağı öngörülüyor. Bu durum, su kaynaklarının etkin ve sürdürülebilir yönetiminin artık bir tercih değil, bir zorunluluk olduğunu net bir şekilde gösteriyor.
Ülkemiz, su kaynaklarının verimli kullanımı ve sürdürülebilir yönetimi hedefiyle önemli adımlar atıyor. 31 Ocak 2023 tarihinde Sayın Emine ERDOĞAN Hanımefendinin himayelerinde başlatılan “Su Verimliliği Seferberliği" ile suyun etkin ve duyarlı kullanımı için ülke genelinde bir dönüşüm hareketi başlatılmıştı. Seferberliğin yol haritası niteliğinde olan ve 4 Mayıs 2023 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle yayımlanan “Değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2023-2033)"nda; kentsel su verimliliği öncelikli eylemleri arasında yer alan “peyzaj sulama optimizasyonlarının yapılması, kurakçıl peyzaja geçilmesi ve peyzaj sulamalarında geleneksel olmayan su kaynaklarının kullanılması" eylemi uygulamaya alınıyor.
Bu kapsamda öncelikli olarak 2024 yılında Kurakçıl Peyzaj Uygulamaları Rehberi hazırlandı. Akabinde konu Ulusal Su Kurulu gündemine alınarak “Üniversiteler, organize sanayi bölgeleri, yerel yönetimler ve turizm tesisleri başta olmak üzere tüm kurum ve kuruluşlarının sorumluluğundaki yeşil alanlarda, refüjlerde, peyzaj alanlarında ve park-bahçelerde; gece sulaması, arıtılmış atıksuların yeniden kullanılması ve kurakçıl peyzaj uygulamalarının yaygınlaştırılması amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan “Kurakçıl Peyzaj Uygulama Rehber Dokümanı" ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan “Kent Kimliğini Yansıtacak ve İklim Değişikliğine Uyum Sağlayabilecek Odunsu Bitkiler" dokümanının entegre edilerek Cumhurbaşkanı onayına sunulmasına, Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda Türkiye Belediyeler Birliği ile örnek uygulamaların yapılması" kararı alınmıştır.
Cumhurbaşkanı Kararı Yayımlandı!
“Kurakçıl Peyzaj Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar"ın belirlendiği 10502 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 18 Ekim 2025 tarihli ve 33051 sayılı Resmî Gazete ile yayımlanmıştır.
Meskûn mahalde kalan kamusal açık-yeşil alanlar ile yarı özel açık-yeşil alanlarda su kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını, iklim değişikliğine uyum sağlanmasını, yerel ekolojik koşulların gözetilmesini ve dirençli-sürdürülebilir kentsel peyzaj alanlarının oluşturulmasını sağlayan kurakçıl peyzaj ve sulama uygulamalarına ilişkin usul ve esasların belirlenmesini amaçlayan, 9 Madde ve 2 Geçici Maddeden oluşan Karar, kurakçıl peyzaj uygulaması genel esaslarını ve uygulama aşamalarını içermektedir.
Cumhurbaşkanlığı Kararı Kimleri Kapsıyor?
Karar; kent ve mahalle parkları, yol, bulvar ve refüjler gibi toplumun yararlandığı veya rekreasyonel ihtiyaçlarının karşılandığı, ekosistem hizmetleri sağlayan kamusal alanlar ile üniversite kampüs alanları, askeri alanlar, kamu kurum ve kuruluşları, havaalanları, turizm tesisleri, golf, futbol ve atletizm sahaları, organize sanayi bölgeleri gibi çoğunlukla toplumun belirli bir kesimi tarafından belirli şartlarda kullanıma açık rekreasyonel alanları kapsıyor.
Cumhurbaşkanlığı Kararı Prensipleri ve Faydaları
Kentsel su kullanımında büyük paya sahip olan peyzajlarda uygulanmak üzere yayımlanan “Kurakçıl Peyzaj Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar"ın belirlendiği Cumhurbaşkanı Kararı;
-Bölgenin yerel iklim koşullarına ve doğal vejetasyona uyum sağlayan; kuraklığa, tuzluluğa ve yüksek sıcaklığa dayanıklı, daha az suya ihtiyaç duyan bitki türlerinin yetiştirilmesi ve kullanılması,
-Yoğun sulama ihtiyacı olan çim alan oranının azaltılması,
-Su verimliliği sağlayan basınçlı sulama sistemlerinin ve usullerinin kullanılması,
-Su kullanımının ölçüm ve izleme sistemleri ile kayıt altına alınması,
-Toprak analizi, malçlama ve zonlama gibi verimliliği arttıran yöntemlerin kullanılması,
-Sulama ihtiyacının öncelikli olarak geleneksel olmayan su kaynaklarından sağlanması,
ana prensiplerini içeriyor.
Kararın uygulanması ile;
-Çim alanların azaltılması ve kuraklığa dayanıklı türlerin kullanımıyla yeşil alanlarda sulama ihtiyacının azaltılması,
-Verimli sulama sistemlerinin kullanılmasıyla sulamanın optimizasyonu,
-Geleneksel olmayan su kaynaklarının kullanımı ile tatlı su kaynakları üzerindeki baskının azaltılması hedeflenmektedir.
Türkiye, su kaynaklarını sürdürülebilir bir şekilde yönetme noktasında attığı bu önemli adımlarla, gelecek nesillere sağlıklı ve güvenli su temini sağlama kararlılığını pekiştiriyor. Su verimliliği odaklı stratejilerle, ülkemiz ve ortak evimiz dünyanın kaynaklarını en verimli şekilde kullanarak geleceğe güvenle adım atmayı sürdürüyor. Bu süreç, tüm sektörlerde ortak bir bilinç oluşturulmasını ve suyun daha verimli kullanılmasını amaçlayan bir dönüşüm.